Poreklo prezimena Milašinović

Stojan Karadžić, Vuk Šibalić: „Drobnjak i porodice u DROBNJAKU i njihovo porijeklo“, II dopunsko izdanje, Beograd, 1997, IŠ ‘Stručna knjiga’

MILAŠINOVIĆI

(žive u Previšu i Gornjoj Bukovici)

Milašinovići spadaju u najstarija drobnjačka bratstva i to ona koja su se prije ostalih Novljana, doselila u Drobnjak iz Banjana. Oni o svojoj prošlosti malo znaju. Kada su Drobnjaci osvojili Jezera od Kriča i među sobom ih podijelili, predanje kazuje da je ostala nepodijeljena Poljana pod Durmitorom. Tada svi donesu odluku da ona pripadne onom selu čiji stanovnik prvi osvane na njoj i naloži vatru. Jedan Milašinović prvi osvanu na Poljani, naloži vatru i Poljana pripadne selu Previš.

Oni misle da su prezime Milašinović donijeli iz Banjana, a imaju prezimenak Pletivine još od davnina, a ne znaju po kome im je dat.

U drugoj polovini 18. vijeka ovo bratstvo je bilo spalo na samo jednu kuću, Miloševu. Miloš je imao četiri sina:

Jovana, Trivka, Miliju i Ćurena. Jovan Milošev ima Milutina, Milovana i Đuricu. Od Trivka nije ostalo potomstva. Milija Jovanov ima Zelena i Raka, a Ćuren Teodora i Tomu, koji se po Ćurenu na uže zovu Ćureni.

Sve do 1862. godine živjeli su na Previšu, a tada Jovanovi sinovi Milovan i Milutin i Teodor Ćurenov iseliše u Gornju Bukovicu na dotadašnje katune, gdje i danas žive njihovi potomci.

Milašinovića ima iseljenih u Sarajevo i Kolašin.

Slave Aranđelovdan, a prislužuju Đurđevdan.

IZVOR: Stojan Karadžić, Vuk Šibalić: Drobnjak i porodice u Drobnjaku i njihovo porijeklo, 1997, priredio saradnik portala POREKLO Vojislav Ananić

*   *  *

Prezime Milašinović istražili su Mr Radomir D. Rakić i Vera Stanisavljević-Rakić u rubrici Koreni (frankfurtske „Vesti“):

O nastanku i značenju sâmog naziva Drobnjak ima nekoliko ne sasvim podudarnih plemenskih predanja koja se, u suštini, svode na to da su, po jednima, negde oko polovine ili krajem 16. stoleća, Drobnjaci “razbili” tursku vojsku i tom prilikom njihovom paši “razbučili drob”, a po drugima to se desilo kad je veštiji borac od novonaseljenih proburazio protivnika iz starinačkog plemena Kričak tako da mu je ispala utroba. I otada se taj kraj nazove Drobnjak. Nekoliko učenih ljudi je nastojalo da konkretnije rasvetli taj događaj, ali se i njihova tumačenja i objašnjenja razlikuju. Bitno je, međutim, da dubrovački arhivski podaci spominju pleme “Drobnjak na Durmitoru” od 1354. a Drobnjake kao “ponosnike” njihove robe još i krajem 15. veka. Ime je, dakle, nastalo znatno ranije i ovakva njegova “narodna etimologija” nije bez osnova, samo što je naknadno mitologizovana vezivanjem za jedan istorijski događaj.

Inače, Milašinovići su, pored Vukovića–Moljevića, Kurepa i Džukića, jedno od četiri najstarija drobnjačka bratstva koji su se ovamo naselili iz Banjana “jednu zimu ranije od ostalih”. Tomić o tome piše: “Priča se da je ceo Drobnjak s ognjišta ove četiri kuće vatru propirio.” Njihovi potomci se time ponose, pa kad im neki od kasnijih naseljenika – a to su sva ostala dobnjačka bratstva i familije – primeti da ne znaju svoje poreklo, samo im spomenu tu neporecivu činjenicu. Inače, “tradicija je u tome srpskom kraju vrlo živa. Možda se nigde tako stari srpski običaji, patrijarhalni život, plemenske osobine i uopšte osobine srpskoga naroda nisu u celosti očuvale kao tu. Sve je to pâs pâsu (s generacije na generaciju) u lepim pričama, dosetkama, pesmama, zagonetkama, običajima predavao.”

Drobnjački Milašinovići, s “primenkom” Pletivine, nisu se, međutim, isticali priraštajem. U drugoj polovini 18. veka porodica je bila spala samo na jedno domaćinstvo, ali su zato bili izuzetno pokretljivi.

Do novijeg vremena osim prezimena Milašinović, evidentirana su i prezimena Milašin i Milaš, bilo u hercegnovskom kraju, Boki, Hercegovini, Bosni, ili na prostorima današnje Hrvatske, Vojvodine i Srbije.

Jasno je da su sva tri oblika nastala ili od najjednostavnijeg, Milaš, prvobitno ličnog imena pretka, ili skraćivanjem, odbavivanjem nastavka in ili ović, odnosno, produžavana tim nastavkom. U našim krajevima su ustanovljena oba načina menjanja prezimena nastalog od muškog imena Milašin. Prvi spomen ovog imena je sačuvan u dubrovačkom arhivu, u jednoj tužbi iz 1449. godine nekog Milašina Đuraševića, a ime Milaš kasnije, 1455, u oblasti Brankovića (od turskog osvajanja “Vilajeti Vlk” ili, kasnije, Vučitrnski ili Prištinski sandžak), što naravno ne znači da nije i ranije korišćen. Na primer, u dečanskoj hrisovulji, iz prve polovine 14. veka se ne spominje, ali postoji gotovo istovetno Milačin (što je možda i pisarska omaška), a vrlo je često ono osnovno – Milaš.

Bez konkretnijih istorijskih podataka, možemo samo birati (naj)verovatniju mogućnost. Utoliko manje smisla ima pitanje gde su (sve) nastajali ovi oblici prezimena očito istog osnova. Možda i na raznim stranama, nezavisno, a možda i na jednom. Podaci o krsnoj slavi, odnosno slavama, ne mogu nam u ovom nimalo pomoći, jer su se one, kako smo to već spominjali, ne tako retko menjale. Pogotovo bi to mogao biti slučaj stapanjem u celinu drobnjačkog plemena kada je “bio red” da se prihvati slavljenje Svetog Đorđa kao zajedničkog krsnog imena, a stara slava ostane kao “prislužba”. Istina, i od ove prakse je bilo odstupanja. Upravo su Milašinovići, izgleda, postupili, obrnuto, tj. kao najstarije bratstvo, zadržali su svog Sv. Arhanđela Mihaila, a opštedrobnjački uzeli za preslavu.

Zbog toga, na primer, Milašinovići u Bosni, slave Sv. Vasilija Velikog, Sv. Đorđa, Miholjdan i Aranđelovdan, Milaši – Sv. Arhiđakona Stefana, a Milašini samo Sv. Nikolu. U Boki se prezivaju samo Milašinovići, ali jedni slave Nikoljdan, a drugi Sv. Stefana. Na prostoru Karlovačkog vladičanstva (a to su Lika i okolne manje oblasti), zabeleženi su takođe samo Milašinovići, ali sa tri razna krsna imena – Sv. Ignjatije, Lazareva Subota i Sv. Nikola. Na ovom prostoru, do prošlih 70-ih godina, doduše bez oznake nacionalnosti i vere, zabeleženi su i Milašinovići u 30 opština (najbrojniji u osam sela opštine Glina, a sedam u opštini Novska), Milaševići u devet, Milašini u osam, Milašinčići u sedam, Milašići u šest (u Dalmaciji, na ostrvima i u Istri), a u po jednoj opštini Milašinić i Milaši (u Dubrovniku!). Kad se bolje zagleda karta, vidi se da je to najvećim delom prostor nekadašnje Vojne Granice, cele Baranje ili mletačkih graničnih posada, u koji su se, iz nevolje, naseljavali upravo Srbi iz Bosne, Hercegovine, Boke i Crne Gore, ali i iz južnijih krajeva. I ne treba da nas iznenadi da su, tako, i Milašinovići i Milašini i Milašići i Milašinovići stigli i do već spominjane Šajkaške u Bačkoj (na ušću Tise u Dunav). Ali, moramo to reći, iskreno nas je zadivio podatak da je jedan Milašinović, koji je pripadao ogranku sa slavom Sv. Stefan, što se iz hercegovačkog sela Necvijeće (kod Trebinja) našelto u Igalo krajem 17. veka sa tvrdoškim vladikom Savatijem Ljubibratićem, sto godina kasnije, kad je Boka bila pod vlašću Habzburga -“prvi razvio austrijsku zastavu na rijeci Misisipi”.

IZVOR: Mr Radomir D. Rakić i Vera Stanisavljević-Rakić, „Koreni“, poreklo srpskih porodica i prezimena, rubrika iz frankfurtskih „Vesti“