13. februar 1199.
Stefan Nemanja (rođen oko 1113.) bio je veliki župan Raške, rodonačelnik vladarske dinastije Nemanjića i tvorac moćne srpske države u srednjem veku.
Smatra se jednim od najznačajnijih srpskih vladara i, zajedno sa sinom Savom, jednim od utemeljivača Srpske pravoslavne crkve, koja ga slavi kao Svetog Simeona Mirotočivog. Doba njegove vladavine predstavlja prelomni period u istoriji i kulturi Srba.
Kao najmlađi sin vlastelina Zavide, zbacio je između 1166. i 1168. godine svog najstarijeg brata Tihomira i vrhovnu vlast Vizantije. Pored brata Tihomira imao je još dva brata Miroslava i Stracimira. Nakon propasti antivizantijske koalicije, u kojoj je učestvovao, 1172. godine, Nemanja se predao vizantijskom caru Manojlu Komninu (1143 — 1180) i priznao ga za svog suverena. Posle njegove smrti 1180, započeo je napade na vizantijsku teritoriju i završio širenje svoje vlasti na sve okolne srpske oblasti (Kosovo, Zeta, Travunija, Zahumlje i Neretvljanska oblast), osim Bosne. Njegova ekspanzija je okončana porazom na Moravi 1190, nakon čega je Raška ponovo postala vizantijski vazal, ali je Nemanji priznat veći deo dotadašnjih osvajanja.
Na unutrašnjem planu, okrenuo se učvršćivanju vlasti u zemlji. Sazvao je sabor protiv bogumila u Raškoj, nakon čega se, uz pomoć vojske, surovo obračunao sa sledbenicima ovog učenja, koje je smatrano jeretičkim. Na međunarodnom planu je ulazio u velike saveze protiv Vizantije, šaljući svoje poslanike čak u Nirnberg na pregovore sa svetim rimskim carem Fridrihom Barbarosom (1155 — 1190), ali je bio i odan vazal Manojlu Komninu, šaljući mu pomoćne vojne odrede koji su učestvovali i u bici kod Miriokefalona (1176).
Njegovu vladavinu karakteriše početak podizanja monumentalnih vladarskih zadužbina, kao i pojava autentičnog srpskog stila u sakralnoj arhitekturi, poznatog kao Raški stil, za čiji početak se uzima njegovo podizanje manastira Đurđevi Stupovi. Pored njega, Nemanja je podigao i obnovio čitav niz crkava i manastira, među kojima treba istaći manastire: Studenicu (koju je podigao sebi kao mauzolej) i Hilandar, koji je obnovio iz temelja sa sinom Savom 1198. godine.
Povukao se sa vlasti i zamonašio na saboru 1196, a za svog naslednika je odredio srednjeg sina Stefana Prvovenčanog (veliki župan 1196 — 1217, kralj 1217 — 1228), u dogovoru sa vizantijskim carem Aleksijem III (1195 — 1203), čijom ćerkom Evdokijom je Stefan bio oženjen. Preminuo je 13. februara 1199. kao monah Simeon u manastiru Hilandar, a njegove mošti su 1208. godine prenete u manastir Studenicu, u kome se i danas nalaze.
23. avgust 2016. u 12:35
vojislav ananić
Ime Hilandara po legendi potiče od grčkih reči hili – usta i leondarion – lavić, jer je manastir sazdan u „lavljoj čeljusti“, kotlini između strmih zelenih brda i mora, sa koga su Svetu Goru Atonsku stizali osvajači – od turskih gusara, preko katalonskih plaćenika, pa do latinskih krstaša.
Ovo predanje, kao lepa metafora u spoljnom svetu, van visokih srednjovekovnih zidina, postaje stvarnost za poklonika Hilandara koji ide na jutrenje. Saborni hram Vavedenja Presvete Bogorodice, su utemeljili Sveti Sava i Stefan Nemanja, a proširili kralj Milutin i knez Lazar. Hilandar je jedina srpska institucija koja bez prekida živi od svetosavskih do naših vremena. Carstva su se dizala i propadala, a Hilandar je uvek bio srpski, jer su Srbi brinuli o njemu. On je uvek uzvraćao na svoj čudesan način. Drevna slika na ovom mestu, svakoga dana, odvija se duže od 800 godina. Blešti od živopisa s predstavama biblijskog sveta i likovima svetih srpskih vladara. Ne slučajno, na najsvetlijem istočnom prozoru priprate kneza Lazara tada zablista jedinstvena freska Miloša Obilića, u uniformi svetih ratnika, s oreolom oko kacige vitezova Reda zmaja. Tornjevi Svetog Save i kralja Milutina, su branili prolaz ka starom Rusiku gde se zamonašio Rastko Nemanjić. Hilandar je jedini manastir na Atosu koji je zahvalio na finansijkoj pomoći Evropskoj uniji. Novac je odbijen, u želji da se sačuva tradicionalna samostalnost. Po jednoj legendi, ime srpske carske lavre Hilandar nastalo je od reči hili – hiljadu ili mnoštvo i andara – magla, nakon što je Bogorodica čudom spasla Hilandar, koji joj je posvećen, od najezde krstaša koji su 1204. spalili i opljačkali Konstantinopolj. Po predanju, kad su dve grupe napadača počele da nadiru sa severa i juga prema manastiru, Bogomatera je poslala magle iz šuma Mileja da ih okruže. Dezorijentisani razbojnici su naleteli jedni na druge i počeli da se ubijaju međusobno. Trojica latinskih krstaša koji su preživeli, predali su se i zatražili da ostanu kao pravoslavni monasi u Hilandaru. Na živopisu iznad ulaza u manastirsku trpezariju naslikani su njihovi likovi uz monaška imena.
22. jul 2021. u 18:37
Voja
MANASTIR STUDENICA
https://www.snnovine.hu/post/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%BE-%D0%B2%D0%B0%D1%81-%D1%83-%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%83?postId=6d27481a-6e7e-4040-8f3b-60855e159df8