Poreklo stanovništva sela Ćirikovac, Grad Požarevac – Braničevski okrug. Prema knjizi Mihaila J. Miladinovića „Požarevačka Morava“, prvo izdanje 1928. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela, vode i brda.
Istočna polovina sela leži na prisojnoj strani Braničevskog Povijarca i brdovita je a zapadna polovina je u ravnici. Brdo koje se pruža od istočno od sela zove se Provalija. Potoka nema a ima samo jedan izvor i to u sredini sela.
Zemlje i šume.
Zemlja za obrađivanje je oko sela na mestima koja se zovu: Mlake, Provalija – gde su većinom vinogradi, Zabela, Redare i Grmlje.
Tip sela.
Ćirikovac je timočkog tipa. Kroz selo prolazi živ sreski drum, te čini glavnu i jedinu široku ulicu u selu. Mahale nose ove nazive: Šeovića, Brnja, Donja, Vojinovac i Klenovička. U selu ima 272 kuće i 1598 stanovnika.
Postanak sela i istorijat.
Po predanju ovo selo je starije „za 12 godina“ od Požarevca a i u istorijskim spomenicima pre se pominje, 1459. godine, od Požarevca. U ataru ovog sela je mesto na kome je zaključen Požarevački Mir – 1718. godine. Na tom mestu je nekada postojala humka a danas je tu privatna njiva Đorđa Miloševića. Nalazi se na polovini puta između Kostolca i Požarevca, kao što i Hamer po turskim i drugim savremenim izvorima tvrdi. Bliže je odredio ovo mesto dr. A. Medović još sredinom prošlog veka. On je ispitivanjem starijih ljudi, koji su od svojih očeva i dedova kao savremenika austrisjko-turskog rata mogli biti tačno obavešteni, saznao da je „Požarevački Mir ugovoren na grbini kose Sopota, poviše sela Ćirikovca, na putu koji vodi iz Požarevca u Bradarce, levo pokraj samog puta. Tu se i danas poznaje humka gde je ugovor podvezan“. Humke danas nema nego je to mesto, koje je bilo 20 metara dugo i 10 metara široko, sada uravnjeno i nalazi se, kako se raspitivanjem saznalo, u njivi pomenutog meštanina.
Ćirikovac je oduvek bio na ovom mestu. U njegovom ataru je selište nekadašnjeg sela Letnjikovca koje je, izgleda, još starije a postojalo je do pre 100 godina. Tada je, verovatno po naredbi kneza Miloša, preseljeni u obližnji Ćirikovac. To se selište, staro selo Letnjikovac, nalazi kilometar istočno od Ćirikovca, a obe strane Mogile, sve do Mlave i do sela Bubušinca. Jedan njegov deo je u ataru Ćirikovačkom a drugi u Bubušinačkom. Ostalo je predanje kod starijih meštana da je selo starije 12 godina od Požarevca. I doista izgleda da je staro. Ono se doduše ne pominje u povelji kneza Lazara, ali je svakako postojalo ili kao zasebno selo ili je bilo preseljeno i spojeno sa obližnjim Letnjikovcem, jer pada u oči da se ova dva sela nigde u spomenicima zajedno ne pominju. Najpre se u povelji kneza Lazara pominje Letnjikovac, kao Lenitkovci.
Godine 1459. je u ovaj kraj sa vojskom došao veliki vezir Mahmud paša i osvojio pored tvrđave Resave (današnje Manasije) i „Curicovacz, Druno u Braniczovacz“. Prvi se naziv odnosi na Ćirikovac, drugi na obližnje selo Drmno, koje se onda zvalo Drvno, a treći grad Braničevo. Haner je ovo napisao prema savremenim beleškama, te otuda možemo reći da je Ćirikovac postojao 1459. godine. On se prema toj zabelešci pominje kao zamak, tvrđava, a to je ili pometnjom zbog obližnje tvrđave Braničeva ili su Ćirikovac i Drmno bili kao predstraže za odbranu grada Braničeva od neprijatelja, koji bi od doline Morave napadao.
Na austrijskoj karti (1717.-1739. g) zapisanje na istom mestu gde je i sada kao Tziskow a u spisku od 1738. godine već je bio zapisan kao Sirikovaz.
U izveštaju M. Radkovića 1733. godine vidimo da tada nema Letnjikovca. Umesto njega navodi se Ćirikovac sa 33 srpske kuće.
Početkom XIX veka postoje ova sela. Ćirikovac je 1818. godine imao 43 doma sa 95 ‘aračkih glava a Letnjikovac sa samo 8 domova i 19 ‘aračkih glava.
Prva četiri roda smatraju se za starince; ne znaju da su im se preci odkuda doselili. Stanuju u sredini sela, najstarijem njegovom delu.
Poreklo stanovništva.
Rodovi su:
-Markovi, Aranđelovdan.
-Arambašići, Đurđic.
-Kazaci (nadimak su dobili što su se nekada na drumu tukli „kao kazaci“), Nikoljdan.
-Vitići, Trifundan.
-Ilići, Pantelijevdan, ne znaju za svoje poreklo.
-Čočini (Stanojevi), Nikoljdan, ne znaju za svoje poreklo.
-Cvejići, Aranđelovdan, ne znaju za svoje poreklo.
-Jerski, Stevanjdan, misle da su doseljeni iz jugozapadnih krajeva.
Iz nekadašnjeg Letnjikovca doseljeni su:
-Stoka Džavić i brat mu Đorđe, Aranđelovdan.
–Ilići (Nika, Đurađ i Jova), Aranđelovdan.
-Steva Dokin sa četiri brata, Nikoljdan.
-Štrenkići („Madžari“ – što su bili ljuti kao Mađari), Sv. Ćirik.
-Đuričini, Sv. Ćirik.
Doseljenici iz drugih krajeva, koji su se ovde doselili pre 160 i više godina i naselili po krajevima sela, mahalama:
-Petkovići (Vujići), Sv. Petka, su iz Kučajne.
-Obradovi (Mišini), Nikoljdan, su iz Kuliča.
-Mišini, Nikoljdan, su iz Kovina u Banatu.
-Šeovići, Jovanjdan, su iz Bubušinca.
-Đorđevići, Nikoljdan, su iz Petrovca.
-Miličići, Nikoljdan, su iz Bradarca.
-Tašići, Nikoljdan, su iz Požarevca.
-Najdanovići, Đurđic, su i Vražogrnaca u Krajini.
Svi stanovnici su Srbi, Vlaha i Cigana-Roma u ovom selu nema.
Zavetina je Đurđevdan, a mala zavetina Sv. Teodor.
IZVOR: Prema knjizi Mihaila J. Miladinovića „Požarevačka Morava“, prvo izdanje 1928. godine. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)