Poreklo prezimena, naselje Stanovo (Kragujevac)

Poreklo stanovništva naselja Stanovo (po knjizi Stanovi), Gradska opština Stanovo, Grad Kragujevac – Šumadijski okrug. Prema knjigama Todora Radivojevića „Lepenica“ i „Naselja u Lepenici“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položaj naselja.

Stanovo je na levoj strani Divostinske Reke, ali podalje od nje. Kuće su većinom na zaravnjenom temenu kose koja deli vode ovoj reci i potoku Pervanovcu. Ni kroz naselje, ni u njegovoj blizini, ne teče nijedna tekućica, što je izuzetak ne samo u Lepenici nego u celoj Šumadiji. Naselje je na pola časa hoda od Kragujevca.

Vode.

U Stanovu su dva bunara-izvora, Buban i Bunar.. Njima se služi ovo naselje, u kome nema nijednog kopanog đerma. Na Čačanskom Drumu, gde ima nekoliko kuća, meštani su iskopali dva đerma.

Zemlje i šume.

Sva je ziratna zemlja oko naselja na daljini do pola časa hoda od poslenjih kuća. Šume i pašnjaci su u Stanovljanskom Polju, a šumarice (u zabranima) u Alajbegovom Potoku i Višnjaru.
Atar Stanova zauzima prostor od 288 hektara. Tu je uračunato i 40 hektara zajedničke šume na Brdu, zapadno od naselja idući Maloj Pčelici. Ziratne zemlje ima 197 – njiva 137 i livada 60 hektara a šume 92 hektara.
U ataru Stanovo svojih imanja imaju neki Kragujevčani, ali i Stanovljani imaju svoje zemlje u ataru grada Kragujevca.

Tip naselja.

Naselje se ne deli na krajeve a ni na mahale, ali tri njegova roda – Dobrijevići, Vukomanovići i Matejići – imaju grupisane kuće. Zapravo pravu kućnu grupu – mahalu – imaju samo Dobrijevići.

Ime naselju.

Stanovo je dobili ime po mestu na kome su osnovani. Tu su, u tursko doba, kragujevački Turci imali svoja trla – stanove.

Starine u naselju.

U Stanovu nema starina, ali imena polja – Grčko Polje i Alajbegov Potok ukazuju na ranije stanovništvo, prvo na Grke, drugo na Turke.

Postanak naselja i poreklo stanovništva.

-Naselje je zasnovano u doba Prvog ustanka, po svoj pilici tek oko 1809. godine, kada se Karađorđe vraćao sa Sjenica. Osnovala su ga četiri roda, već pomenuta tri i Radojičići. Oni danas imaju 39 domova ili skoro polovinu od ukupnog broja. Ovaj period doseljavanja dao je naselju 7 rodova a posle 1815. godina doseljeno je još 13 rodova.
Stanovo se prvi put pominje 1846. godine u Gavrilovićevom Rečniku a prvi put su popisani 1866. godine. U neobjavljenim aktima Državne arhive pronađen je podatak o naselju Stanđ u jednom listu od 20. jula 1822. godine.
Naselje je dobilo svoje stanovništvo iz sedam oblasti, od kojih im je najveći broj rodova – 9 – dala Stara Srbija, potom dolozi Lepenica sa 6 rodova. Ostale oblasti dale su po jedan rod, i to: Vranjska Pčinja, Hercegovina, Makedonija, Nišava i Bugarska.
U zbegove je došlo 7 rodova, na kupljeno imanje tri, kao nadničari tri a po jedan rod potiče od pretka baštovana, pečalbara, uljeza, kolara, dunđera, sluge i kovača.

Poreklo porodica.

Redni broj, prezime (ogranci), odakle su doseljeni, Krsna slava:

Doseljeni u periodu od 1804. do 1814. godine.

-623, Vukomanovići, Sjenica, Nikoljdan.
-659. Dobrijevići (Milentijevići, Markovići, Janićijevići, Krnjčevići, Lukići, Milosavljevići i Radovanovići), Sjenica, Lučindan.
-728, Jankovići (Ćeramidžići), Sjenica, Sv. Petka.
-804, Marinkovići, Sjenica, Đurđevdan.
-814, Matejići (Matovići-Matići), Sjenica, Nikoljdan.
-984, Radojčići, Sjenica, Tomindan.
-1101, Šaponjići, Nova Varoš, Stevanjdan.

Doseljeni u periodu od 1858. do 1903. godine:

-1521, Milovanovići, nepoznato (Goločelo), Nikoljdan.
-1630, Đurđevići, nepoznato (Lužnice), Jovanjdan.
-1632, Živanovići, nepoznato (Lužnice), Đurđevdan.
-1641, Nedeljkovići, Prilep, Mitrovdan.
-1677, Đorđevići, Novi Pazar, Nikoljdan.
-1754, Dinići, Niš, Nikoljdan.
-1854, Milekići, Hecegovina, Savindan.
-1898, Stojkovići, Ristovac (Pčinja), Sv. Petka.
-1969, Vidovići, Belo Polje (Stara Srbija), Aranđelovdan.
-2003, Jakovljevići, nepoznato (Grbice), Đurđevdan.
-2037, Radulovići, Trn. Klisura (Bugarska), Aranđelovdan.
-2068, Minići, nepoznato (Goločelo), Nikoljdan.
-2272, Petrovići*, nepoznato, 1895*, Sv. Petka.
*Romi, godina doseljavanja.

Ostali podaci o naselju.

U Stanovu je 1903. godine živelo 20 rodova, od čega jedna romska porodica, u 42 kuće sa 305 stanovnika a 31. decembra 1910. godine ovde je bilo 55 kuća sa 373 stanovnika da bi 31. januara 1921. godine u Stanovu je živeo 351 stanovnik.
Groblje je na Brdu idući Kragujevcu.
Seoska zavetina je sreda Sredoposnica a litija se nosi ma Drugi dan Sv. Trojice.

IZVOR: Prema knjigama Todora Radivojevića „Lepenica“ i „Naselja u Lepenici“. Priredio saradnik Porekla Milodan.