Poreklo stanovništva sela Nikšić, opština Batočina – Šumadijski okrug. Prema knjigama Todora Radivojevića „Lepenica“ i „Naselja u Lepenici“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Nikšić je na desnoj strani reke Lepenice, na temenima i stranama četiri prisojna brda od kojih su dva bezimena a druga dva se zovu Polje i Starac. Kroz ovo selo ne protiče nijedna rečica, pa čak ni najmanji potočić.
Vode.
Meštani se služe poglavito vodom iz kopanih đermova, jer u njihovom selu postoje samo dve žive vode: Bunar u Boškovićima i Slatina u Radojičićima. Kopanih đermova ima sedam.
Lepenica teče kroz seoski atar i prilikom velikih izliva plavi sva polja u svojoj ravni, u Lepenici i u Lugovima.
Zemlje i šume.
Ornica i livada ima malo u selu između pojedinih mahala. One su najvećim delom van sela udaljene do 40 minuta hoda od krajnjih seoskih kuća. Šume su izdeljene na zabrane. One su na Šupljaji i u Lugu.
Seoski atar zahvata prostor veličine 365 hektara. Od toga dolazi na ziratnu zemlju 295 hektara – njive 195 i livade 100 hektara dok je šume svega 70 hektara.
U ataru ovoga sela nemaju svojih imanja meštani okolnih naselja. Nikšićani imaju svoje njive u atarima sela Žirovnice, Prnjavora i Resnika.
Tip sela.
Selo se deli na mahale: Boškovićku, Andrejićku, Radojičićku i Jovićku. Boškovići su na brdu Polju, koje se spušta u Lepenicu prema selu Badnjevcu. Radojičići su na četvrt časa hoda od prethodnih na stranama bezimenog brda, koje prelazi u polje zvano Lugovi – deo dolinske ravni Lepenice. Njihove kuće gotovo prelaze u mahalu Andrejića, koji su do groblja, na brdu Starcu. Na brdu pored samog Kragujevačkog Druma su Jovići, udaljeni od Andrejića pet minuta pešačkog hoda.
Ime selu.
O nastanku imena ovog sela postoje tri tumačenja, koja se slažu u tome da je izvedeno iz osobnog imena Nikša. Jedni kažu da je po imenu Nikša-paše, koji je ovamo došao iz Niša na svoj spahiluk. Drugi vele, da je među seoskim isnivačima bio neki Nikola, zvani Nikša, koji je 1813. godine prešao u Srem, odakle se nije vraćao. Treći pričaju da je ovo selo bilo spahiluk Nikša-bega, koji je živeo u Batočini, te je po njemu dat naziv spahiluku, a od toga je došlo ime i selu.
Sve mahale imaju nazive rodova, koji u njima imaju naviše domova.
Starine u selu.
Od starina postoji u Nikšiću Džidovsko Groblje. Ono je u Polju kod Pojila, između Boškovićke i Radojičićke mahale. Ranije ovde bilo kamenih belega, danas ih nema, jer su ih meštani odvukli za svoje potrebe.
Postanak sela i poreklo stanovništva.
Nikšić su osnovala, za vreme Karađorđevih ratova, četiri roda: Andrejići, Jovići, Radojičići i Boškovići.
Ovo selo je najpre upisano u Naznačenie 1819. godine kao Nikšići, pa u Popisniku 1822. godine – pravilno. Ima ga kod Vuka u Danici i kod Pirha u Putovanju. Na oba mesta zabeležen je kao Nikšić (Nikschitsch). Gavrilović ga je u svom Rečniku zapisao, po tadašnjem pravopisu, kao Nikšićđ.
Zanimljivo je da Nikšić nije označen ni na jednoj karti do 1853. godine, iako je broj karata do tog doba bio znatan.
Selo je raslo najvećim delom rađanjem i razgranavanjem rodova a broj kuća se povećavao najviše raspadanjem zadružnog života. Posle 815. godine ovamo se doselilo svega 6 rodova.
Stanovništvo Nikšića poreklom je iz šest oblasti, od kojih polovinu rodova – pet – je dala Lepenica a druga polovina je došla – sve po jedan rod – iz Vlasine, Gruže, Dragačeva, Starog Vlaha i Crne Gore.
Četiri roda dobegla je ovamo u zbegove, preci dva roda su došla kao sluge, a po jedan kao usinjenik, na kupljeno imanje, na ženino imanje i kao kovač.
Poreklo porodica.
Redni broj, prezime (ogranci), odakle su doseljeni, Krsna slava:
Doseljeni u periodu od 1804. do 1814. godine.
-559, Andrejići (Ilići, Pantići i Đukići), Ostra (Gruža), Aranđelovdan.
-590, Boškovići (Pavlovići), Ivanjica, Đurđic.
-736, Jovanovići (Radojičići – Pavlovići i Petrovići*), Bajina Bašta, Cveti i Lazarevdan.
*Petrovići slave Lazarevdan, ostali Cveti.
-750, Jovići, Brod (Vlasina), Nikoljdan.
Doseljeni u periodu od 1860. do 1903. godine:
-1545, Milisavljevići, nepoznato (Kijevo), Nikoljdan.
-1573, Nikolići, nepoznato (Resnik), Đurđic.
-1966, Simići, nepoznato (Jovanovac), Đurđic.
-1981, Bogdanovići, nepoznato (manastir Grnčarica), Nikoljdan.
-2032, Nikolići, nepoznato (Jovanovac), Sv. Petka.
-2236, Đukići (Romi), nepoznato poreklo, dosljeni 1863. godine, Sv. Petka.
Ostali podaci o selu.
U Nikšiću je 1903. godine bilo 10 rodova u 38 kuća sa 206 stanovnika. Od toga je jedan rod bio ciganski. Po popisu od 31. decembra 1910. godine ovde je u 40 kuća živelo 245 stanovnika a na dan 31. januara 1921. godine Nikšić je imao 231 stanovnika
Sesko groblje je na brdu Starcu u Andrejićkoj Mali.
Seoska zavetina su Blagovesti a litija se nosi na Prvi dan SV. Trojica.
IZVOR: Prema knjigama Todora Radivojevića „Lepenica“ i „Naselja u Lepenici“. Priredio saradnik Porekla Milodan
Komentari (0)