Poreklo stanovništva sela Jovanovac, Gradska opština Aerodrom, Grad Kragujevac – Šumadijski okrug. Prema knjigama Todora Radivojevića „Lepenica“ i „Naselja u Lepenici“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Jovanovac je na zaravnjenom temenu i po stranama kose koja deli vodu Lepenici i njenoj levoj pritočici, potoku Gluvaću. Ispod sela prolazi po ravni lepeničke doline železnička pruga Lapovo – Kragujevac. Selo se proteže od Gluvaća do potoka Bozmana, koji ga deli od sela Petrovca.
Vode.
U Jovanovcu ima pet bunara-izvora i jedanaest kopanih đermova. U Gornjoj Mali su bunari: Češma kod groblja, Bozman u Bunar u Potoku; u Donjoj Mali su: Arsenijevićki Bunar i Bunar u Jaruzi.
Kroz seoski atar istočno i jugoistočno od sela teče Lepenica koja prilikom velikog povodnja nanosi veliki štete poljskim usevima. Kuće ne stradaju nikada, jer je u ravni doline samo železnička stanica. Seoski potoci Gluvać i Bozman ne izlivaju se iz svojih korita.
Zemlje i šume.
Polja su sva van sela. Do najdaljih valja ići oko 40 minuta. Najbolje su livade u Lepenici i Ravi, ali ih ima i u Bakčini, Drenjaku i Točnjaku. Šume – zapravo zabrani – su izmešani sa njivama i livadama.
Seoski atar zahvata prostor od 873 hektara. Ziratne zemlje je 815 – njive 511, livade 271 ha – i šume 58 hektara. Njive dolaze u treći a livade u drugi ziratni red, šume su u drugom šumskom redu.
U ataru sela Jovanovca svojih imanja imaju meštani sela Kormana, Maršića, Petrovca i Cvetojevca, dok Jovanovčani imaju zemlje u svim pomenutim mesta, izuzev Kormana.
Tip sela.
Jovanovac je drumsko selo, kroz koje vodi nekoliko ulica. Glavna ulica ide temenom kroz sredinu sela. Kuće su podignute u ulicama sa obeju strana, te ovde izgledaju kao šorovi. Selo se deli na Gornju i Donju Malu. Između njih nema razmaka; oni prelaze iz jednog u drugi što važi i za glavnu seosku ulicu.
Selo je sašoravano po naredbi kneza Miloša. U novije vreme sašoravanje se vrši po ugledu na Kragujevac i zbog potrebe u zemlji za obrađivanje.
U Jovanovcu nema kućnih grupa, ali su ipak kuće pojedinih rodova jedna do druge. Među njima se u Gornjoj Mali ističu brojem domova Miljkovići, Bogojevići, Barjaktarevići i Jovanovići – Dudići. U Donjoj pak samo Cakići – Nikolčići.
Gornja i Donja Mala nazivaju se po položaju na Lepenici. Gornja Malase zove drugačije Erska a Donja Bugarska Mala, jer u prvom preovlađuju doseljenici iz Stare Srbije a u drugom iz Bugarske.
Ime selu.
Meštani kažu da je njihovo selo dobilo ime po nekom Jovanu, osnivaču roda Jovanovići (Dudića), koji se prvi doselio u ovo selo.
Postanak sela i poreklo stanovništva.
-Jovanovac je osnovan pre oko 115 godina. Tada je postao Gornji Kraj a donji 10-15 godina kasnije. Prvi po starini su rod Jovanovići (Dudići) a potom su se doselili Blagojevići, Milutinovići, Miljkovići, Pešići, Simići pa Cakići (Nikolčići). Od ovih sedam osnivačkih rodova danas u selu ima 83 kuće ili više od polovine ukupnog broja.
U Upisniku 1818. godine i u Naznačeniu 1819. godine ovo selo je pravilno zapisano. U Popisniku iz 1822. godine zove se Jovanovci, kod Vuka u Danici i u Pirhovom Putovanju takođe je tačno zabeleženo. U Gavrilovićevom Rečniku 1845. godine zove se Jovanovac, u originalu kod Pirha Jowanowaz.
Selo je uneseno samo u Rusku kartu 1831. godine kao Evanovac i u Milenkovićevu 1850. godine kao Jovanovac.
Jovanovac je rastao u jednoj meri rađanjem i novim doseljavanjima, koje je bilo gotovo jednako za vreme Prvog ustanka – 12 rodova i posle 1815. godine – 15 rodova.
Selo je naseljeno iz 13 oblasti, od koji je polovinu – 16 rodova dala Stara Srbija. Iz Lepenice je došlo 4 roda, Crne Gore -3, Bugarske -2, Dragačeva -2 a po jedan rod doseljen je iz Kosova, Kolašina, levi sliv Velike Morave, Đetinja, Timok, Osanica, Nišava i Veternica.
U zbegove došlo je ovamo 19 rodova, doseljenih na imanje -4, kao uljezi -3, kao sluge -3, kao dovoci -2, kao učitelj nadničar i drvodelja po jedan rod.
Poreklo porodica.
Redni broj, prezime (ogranci), odakle su doseljeni, Krsna slava:
Doseljeni u periodu od 1788. do 1803. godine.
-246, Blagojevići (Blagojevići, Miloševići, Milenkovići, Vasiljevići i Novakovići), Prijepolje, Đurđic.
-334, Jovanovići (Aksentijeviići i Stevanovići), Prijepolje, Nikoljdan.
-410, Milutinovići (Nikolići – Milanovići; i Dimitrijevići), Priboj, Nikoljdan.
-413, Miljkovići (Miljkovići, Đurđevići, Đokovići, Ilići, Jankovići, Lazarevići i Mijajlovići), Priboj, Đurđic.
-427, Nešići, Crna Gora, Lučindan.
-487, Simići (Miloševići), Priboj, Đurđevdan.
-537, Cakići (Nikolčići – Jovanovići, Nikolčići, Ilići, Živkovići, Nikodijevići i Petrovići; Cakići – Neškovići), Vidin (Bugarska), Sv. Petka.
Doseljeni u periodu od 1804. do 1814. godine:
-565, Arsenijevići (Simići i Stevanovići), Sjenica, Nikoljdan.
-572, Barjaktarevići, Kosovo, Jovanjdan.
-594, Brkići, Novi Pazar, Aranđelovdan.
-612, Vilipovići (Petkovići i Vilipovići), Vidin (Bugraska), Nikoljdan.
-630, Vučićevići, Sjenica,Đurđic.
-794, Maksimovići (Markovići), Vasojevići (Crna Gora), Sv. Aleksandar Nevski.
-828, Miladinovići (Radisavljevići), Kolašin (Stara Srbija), Mratindan.
-860, Milojevići (Blagojevići), Sjenica, Lučindan.
-864, Milojkovići, Veliki Izvor (Timok), Đurđic.
-903, Nikolići, Užice, Nikoljdan.
-929, Pantići, Sjenica, Đurđevdan.
-981, Radojevići (Janićijevići), Sjenica, Aranđelovdan.
-1010, Savići, Sjenica, Mitrovdan.
Doseljeni u peiodu od 1822. do 1903. godine:
-1169, Petkovići, Ribare, levi sliv Velike Morave, Aranđelovdan.
-1220, Dimitrijevići, Peć, Alimpijevdan.
-1284, Milenkovići (Kurtovići), Crna Gora, Simeundan.
-1287, Strojanovići, nepoznato (Botunje), Nikoljdan.
-1295, Đorđevići, Leskovac, Sv. Sava Osvećeni.
-1313, Markovići, Rogača (Dragačevo), Nikoljdan.
-1321, Mijailovići, Novi Pazar, Aranđelovdan.
-1381, Jakovljevići, Peć, Simeundan.
-1418, Andrejići, Pirot, Nikoljdan.
-1806, Jovanovići, nepoznato (Badnjevac), Stevanjdan.
-1835, Jovanovići, Dragačevo, Jovanjdan.
-1940, Glišići, nepoznato (Trmbas), Sv. Vrači.
-2176, Stevanovići, nepoznato (Badnjevac), Lučindan.
-2177, Ajdukovići, Komarice (Osanica), Nikoljdan.
Ostali podaci o selu.
Jovanovac je 1903. godine imao 34 roda sa 155 domova u kojima je – 1900. godine – živelo 882 stanovnika. Prema popisu iz 1910. godine u selu je bilo 179 kuća sa 1122 stanovnika a 1921. godine ovde je živelo 982 stanovnika.
Seosko groblje je više česme u Gornjoj Mali.
Zavetina je Beli (vaskršnji) Četvrtak u Gornjoj a Mladenci u Donjoj Mali. Litija se nosi na Drugi dan Sv. Trojice.
IZVOR: Prema knjigama Todora Radivojevića „Lepenica“ i „Naselja u Lepenici“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
*
DODATAK: Popis poreskih glava (turski tefter) iz 1836. godine, arhivski dokumenti (omogućio saradnik portala Poreklo Nenad Spasić):
10. decembar 2017. u 23:19
Lazar Milosavljević
Mnogo ste zaboravili da ubacite familiju Barjaktarević kada proširite leteratutu videćete da su Barjaktarevići među prvim pa čak i osnivači sela Jovanovca. Tako je i Prota Miloje Barjaktarević rodom iz Jovanovca i red je bio da taj hronološki pisac koji je pisao o toj temi spomene i tu veliku,po mnogome,familiju Barjaktarević.
10. decembar 2017. u 23:59
Milodan
Lazar Milosavljević!
U pravu ste, postoje Barjaktarevići u Jovanovcu. Moja greška.
Doseljeni u periodu od 1804. do 1814. godine:
-572, Barjaktarevići, Kosovo, Jovanjdan.
Molim urednika Porekla da unese ove podatke u selo Jovanovac.
Pozdrav i moje izvinjenje!
13. mart 2018. u 11:26
Milan
U periodu od 1788-1803. godine u Jovanovac je doseljen Nemanjić (ne znam ime, ali to je brat Save Milojevića koji je naseljen u Donju Sabantu u istom periodu, a došli su iz Kruševačke župe a pre toga iz Raške iz velike familije Nemanjić. Zapravo jedan brat Sava je otišao u Donju Sabantu, Blagoje u Veliku Sugubinu, treći brat u Jovanovac a četvrti u Bukurovac.
20. april 2018. u 20:08
dejan
Pantići nisu poreklom iz sjenice nego iz zetske doline bratsva belopavlića. originalno prezime je pavlović i u sjenicu su ostala dva brata . od ostale dvojice jedan se naselio i konarevu kod kraljevaa drugi je došao u jovanovac.slava nam je sveta petka.