Poreklo stanovništva sela Dragobraća, Gradska opština Stanovo, Grad Kragujevac – Šumadijski okrug. Prema knjigama Todora Radivojevića „Naselja u Lepenici“ i „Lepenica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Položaj sela.
Dragobraća se prostire sa obeju strana Lepenice i državnog druma, koji vodi iz Čačka u Kragujevac. Na levoj strani reke i druma je seoski kraj Pirevo pod Pirevim Brdom: a desno od reke su krajevi: Brđani, Varjače i Slana Bara – pod brdom Banjišorom, koja je najbliža Lepenica.
Brđani i Varjače su naspramni. Između njih je seosko groblje i potok Česma. Od Slane Bare dele ih groblje i seoska polja a između Slane Bare i Pireva su Lepenica i Čačanski Drum.
Vode.
U Dragobraći su samo dva jača izvora: Česma u Brđanima i Dautovac u Varjačama. Slana Bara i Pirevo nemaju žive vode. Kopanih đermova je 10 u selu.
Lepenica plavi sva imanja u dolinskoj ravni samo onda, kada su velike vode. Potok Ambarina, koji teče ivicom seoskog atara, na granici prema Vinjištu, i Česma, nikada ne izlaze iz svojih korita.
Zemlje i šume.
Zemlja za obrađivanje je između pojedinih seoskih krajeva i van sela na udaljenosti i do 50 minuta hoda od krajnjih seoskih kuća. Livade su poglavito na Kremencu, u Zakuti, Lugu i Dautovcu a šume – izuzev „selske“ – samo po Kremencu. „Selska“ je na mestu zvanom Babušica i zahvata 110 hektara.
Ceo atar ovoga sela, zajedno sa „selskom“ šumom veliki je 675 hektara od čega je pod ziratnom zemljom 450 – njive 351, livade – 96 i šumom 125 hektara.
U ataru ovog sela imaju polja meštani Goločela, Đurisela i Drenovca. Dragobraćani imaju svojih imanja u atarima istih sela.
Tip sela.
U seoskim krajevima, osim Pireva, jači rodovi imaju grupisane kuće. U Brđanima su takve kućne grupe; Vulovići i Marinkovići; u Varjačama – Varjačići i u Slanoj Bari – Šarčevići.
Ime selu.
Meštani pričaju da je njihovo selo dobilo ime po dvojici braće, koja su ovde živela i međusobno se jako pazila. Po toj dragoj braći, okolni meštani su nazvali ovo selo Draga Braća, pa je otuda vremenom dobilo današnji naziv. Postoji teorija da ova legenda nema utemeljenje, te da je ime sela izvedeno iz imena nekog seoskog osnivača, koji se zvao Dragobrat.
Brđani se zovu po položaju na brdu i na većoj visini od ostalih seoskih krajeva. Varjače su dobile ime roda koji ih je osnovaoo i koji u njima imaju naviše kuća. Slana Bara se zove po Slatini, slanoj barici. Pirevo je dobilo ime po mestu na kome je osnovano i gde su su ranije Turci pirovali.
Starine u selu.
U selu postoji samo jedna – možda srednjovekovna srpska – starina, koja se samo po imenu održala. To je Grobljište ili Staro Grbolje.
Postanak sela i poreklo stanovništva.
Dragobraća je osnovana oko 1804. godine, kada su postali krajevi Varjača, pa Brđani. Posle 1815. godine zasnovana je Slana Bara i na kraju Pirevo. Ova poslednja dva kraja postala su od trla. Varjačići su osnivači sela. Od tog roda Dragobraća ima danas 15 domova, više od 1/3 ukupnog broja kuća.
Selo je uneto u Ridlevu kartu 1810. godine kao Dragobracsa, u Lapievu 1822. godine kao Dragobracha, u Fridovu 1829. godine kao Dragobracsa i u Bugarskovu 1845. godine kao Dragobraća.
U Upisniku 1818. godine zapisano je pravilno, u Naznačeniu 1819. godine i u Popisniku 1829. godine kao Dragobraće. Dalje, pominje ga Vuk 1827. godine, Pirh 1829. godine i Gavrilović 1846. godine. U Pirhovom originalu stoji Dragobratja.
Dragobraća je rasla poglavito novim doseljavanjima. Za vreme Prvog ustanka dobila je 11 rodova a posle 1815. godine još 11 rodova.
Seosko stanovništvo doseljeno je iz šest oblasti. Gotovo polovina rodova – 11 je poreklom iz Stare Srbije, Lepenica je dala selu 7 rodova, Bugarska – 2, Stari Vlah – 1, Gruža – 1 i Resava – 1 rod.
Dragobraćani su doseljeni u zbegove – 12 rodova, kao uljezi – 3, kao kovači – 2, nadničari – 2, kao dovodac – 1, usvojenik – 1, na kupljeno imanje – 1 i kao sluga – jedan rod.
Poreklo porodica:
Redni broj–prezime (ogranci)-odakle su doseljeni-Krsna slava.
Doseljeni u periodu od 1804. do 1814. godine:
-597, Varjačići (Varjačići, Pantovići,Milovanovići i Stevanovići), Varjače, zaselak sela Prilike kod Ivanjice (Stari Vlah), Đurđevdan.
-611, Vidakovići (Milutinovići i Obradovići), Sjenica, Aranđelovdan.
-628, Vulovići (Petrovići, Vulovići, opšte prezime Boškovići), Sjenica, Tomindan.
-718, Ilići (Ilići, Nikolići i Paunovići), Sjenica, Tomindan.
-737, Jovanovići, Sjenica, Nikoljdan.
-802, Marinkovići, Sjenica, Đurđevdan.
-827, Milavići (Petrovići), Sjenica, Nikoljdan.
-920, Pavlovići, Sjenica, Đurđevdan.
-941, Petrovići, Sjenica, Miholjdan.
-948, Petronijevići, Sjenica, Jovanjdan.
-968, Radenkovići, Sjenica, Nikoljdan.
-1102, Šarčevići (Opšta prezimena još i Belimani, Prokovići. Posebno se zovu: Prokovići, Nešovići, Petrovići i Radulovići), Sjenica, Tomindan.
Doseljeni u periodu od 1815. do 1903. godine:
-1434, Dimitrijevići, nepoznato (Vinjište), Mitrovdan.
-1522, Milojevići (Pavlovići i Milojevići), Vučkovica (Gruža), Nikoljdan.
-1541, Zdravkovići, nepoznato (Korićani), Lučindan.
-1585, Đurđevići, nepoznati (Đuriselo), Tomindan.
-1722, Stojanovići, Trn (Bugarska), Aranđelovdan.
-1728, Đokovići (Đokovići i Marinkovići), nepoznato (Grbice), Nikoljdan.
-1757, Jovanovići, nepoznato (Petrovac), Nikoljdan.
-2147, Stojadinovići, Resava, Mratindan.
-2159, Manojlovići, Trn-Klisura (Bugarska). Nikoljdan.
-2242, Pavlovići (Romi), nepoznato, doseljeni 1864. godine, Đurđevdan.
-2248, Dmitrovići (Romi), nepoznato, doseljeni 1869. godine, Sv. Petka.
Ostali podaci o selu.
-Dragobraća je 1903. godine imala 23 roda u 73 kuće sa 440 stanovnika da bi 1910. godine broj domova iznosio 77 a broj stanovnika 509. Na dan 31, januara 1921. godine selo je imalo 436 stanovnika.
Seosko groblje je na desnoj strani reke između tri seoska kraja na toj strani. Ono je zajedničko za celo selo.
Zavetina je Sredoposnica a litija se nosi na Beli Petak.
IZVOR: Prema knjigama Todora Radivojevića „Naselja u Lepenici“ i „Lepenica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.
Komentari (0)