Poreklo prezimena, selo Adžine Livade (Stanovo – Kragujevac)

Poreklo stanovništva sela Adžine Livade, Gradska opština Stanovo, Grad Kragujevac – Šumadijski okrug. Prema knjigama Todora Radivojevića „Naselja u Lepenici“ i „Lepenica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.

Položak sela.

Adžine Livade su na levoj strani Vučjeg Potoka, koji silazi sa Vučje Kose i zove se drugačije – Lesmarovac – po istoimenom izvoru od koga nastaje. Celo selo je na zaravnjenim temenu kose Male Livade i proteže se u dužinu skoro puna dva časa hoda. Idući od izvora Lesmarovca niz potok, Adžine Livade počinju Gornjom Malom, jugoistočno od brda Ostrevice. Niže nje je, skoro za čitav čas pešačenja, Srednja Mala kod Ajdučke Vode, severno od Ostrevice. Najniža je, niz potok, Donja Mala, udaljena od Srednje oko dva kilometra i razdvojena je od grošničke Gornje Male brdom Gradinom.

Vode.

U Vučji Potok utiče Ikonarski ili Krečanski Potok. Nijedan od njih ne nanosi štete poljskim usevima čak ni pri najvišem vodostanju u njima.
Meštani se za sve potrebe služe isključivo izvorskom vodom. Svaka amahala ima po jednu jaku živu vodu pored dosta slabijih. Takve su u Gornjoj Mali – Česma, u Srednjoj – Ajdučka Voda i u Donjoj – Lambovića Izvor.

Zemlje i šume.

Zemlja za obrađivanje je manjim delom u samom selu između pojedinih udaljenijih kuća i mahala, a najveći van sela. Ima polja koja su udaljena po čas i 15 minuta hoda od krajnjih seoskih kuća na toj strani.
Šume su na Božurovoj i Vučjoj Kosi, Drobnji, Lesmarovcu, Lisi, Maloj Lisi, Tankoj Kosi, Cerovini i n Čukari. Tu su i pašnjaci za stoku. Najbolja je utrina na Drenu, istočno od sela. Zajedničke su „selske“ šume na Lisi, Lesmarovcu i Drobnji; a ima ih još na Božurovoj Kosi, Tankoj Kosi i Čukari. Tu su svuda i zajedničke „selske“ utrine.
Adžine Livade imaju 4 trla i dve bačije: Bačije su na Drenu.
Seoski atar zauzima prostor od 479, 2 hektara, od toga su njive na 160,6 ha, livade 100 ha i na šume sa utrinama 218,4 hektara. Pojdincima pripada 8,1 hektara šuma sa utrinama a sve ostale su zajednička seoska svojina. Ziratna zemlja, koje ima ukupno 260,8 ha, je slabije kakvoće. U drugi ziratni red dolazi 11,3 ha; u treći 19,1 ha, četvrti 200 ha i u peti 30,4 hektara. Pojedinačni zabrani su u petom a zajedničke šume i utrine u trećem šumskom redu.
U ataru ovog sela nema vlasnika iz drugih sela dok stanovnici ovog sela imaju svoja polja u atarima Grošnice, Stanova, zatim, Guberevca*, Grabovca* i Čestina* u Gruži*.

Tip sela.

U pomenutim mahalama su kuće rasturene, bez ikakvog reda. Gornja Mala zove se često Perovići a ponekad i Jovanci; Srednju zovu Mirkovići ili Lazarevci a Donja Tomići ili Lučinci.

Ime selu.

Meštani pričaju da su Adžine Livade dobile svoje ime od mesta na kome je ovo selo zasnovano. U vreme Turaka živeo je u Grošncici neki spahija-hadžija. On je imao ogrmno imanje po celoj okolini. Njemu je pripadalo svo zemljište današnjeg seoskog atara.

Starine u selu.

U ataru Adžinih Livada nema vidnih ostataka ranijih naselja, ali se u tri topografska imena održala uspomena na dalju prošlost. Ime Grčko Polje podseća na Grke, koji su nekada vladali ovom oblašću; naziv Straža kazuje da je ovde nekada bila straža, verovatno u tursko doba, bila straža za čuvanje druma i na kraju sam naziv sela kazuje da su ranije Turci gospodarili prostorima na kome je ovo selo.

Postanak sela i poreklo stanovništva.

Ovo naselje prvi put se pominje u popisu stanovništva 31 decembra 1884. gdoine. Pre toga je ono bilo sastavni deo – zaselak Grošnice, od koje se odvojilo u zasebno selo po želji svojih stanovnika, ali je i dalje ostalo sa Grošnicom u opštinskoj zajednici. I pored toga što je ovo selo po broju rodova najmanje u Lepenici, a vrlo malo i po broju kuća, ipak ono spada u stara naselja, jer je osnovano za vreme Druge seobe pod patrijarhom Arsenijem IV Jovanovićem, pre nekih 150 godina.
Sva četiri roda doseljena su iz neposredne okoline Sjenice, odakle su pobegli od turskog zuluma.
Prva tri roda – Mirkovići, Tomići i Perovići – spustili su se iz Selišta, koje je ranije bilo Zbegovište, na svoja današnja mesta zbog toga što im je izvor u Zbegovištu postao nedovoljan, a ovde su imali dobru vodu iz jakih izvora. Četvrti rod – Kneževići* – doseljen je takođe u zbeg poslednjih godina 18. veka. Prema tome su sve tri mahale iste starosti. Od tog doba broj seoskih rodova ostao je nepromenjen a broj kuća i stanovništva neprekidno se povećavao deobom i raspadanjem zadruga, odnosno rađanjem.
*U knjizi „Lepenica“ piše Kovačevići.

Poreklo porodica:

Redni broj–prezime (ogranci)–odakle su doseljeni–Krsna slava
Doseljeni u periodu od 1737 do 1767. godine:
-166, Mirkovići (opšte prezime Đokovići a posebno Bojovići, Prodanovići, Zdravkovići; Vukojičići i Đukići), Žitnica (Uvac), Lazarevdan.
-181, Perovići, Vapa na Pešteru, Jovanjdan.
-222, Tomići (Milivojevići, Prokovići, Milutinovići, Radosavljevići, Đuričići i Živanovići), Žitnica (Uvac), Lučindan.
Doseljeni u periodu od 1788 do 1803. godine:
-350, Kovačevići*, Štavlje kod Sjenice, Nikoljdan.

*U knjizi „Naselja u Lepenici“ piše Kneževići.

Ostali podaci o selu.

-Adžine Livade imale su 1903. godine 4 roda sa 40 kuća a 1900. godine živela je u njemu 301 duša. Prema popisu iz 1910. godine bilo je ovde 42 doma i 378 stanovnika a 1921. godine selo je imalo 344 duše.
Seosko groblje je u Livadama između Srednje i Donje Male.
Litija se nosi na Beli (trojički) utorak. Preslavu ima samo Gornja Mala, u petak pred Mladence.

IZVOR: Prema knjigama Todora Radivojevića „Naselja u Lepenici“ i „Lepenica“. Priredio saradnik Porekla Milodan.