Poreklo prezimena, selo Venčane (Aranđelovac)

Poreklo stanovništva sela Venčane (nekad Venčani), opština Aranđelovac. Prema knjizi „Šumadijska Kolubara“ Petra Ž. Petrovića, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.

Položaj sela.

Venčani su jedno od većih sela ove oblasti. Ono je sa obe strane reke Turije po stranama pobrđa u njenoj srednjoj dolini. Istočno od njega su kosmajska sela Ranilovići i Drlupa; prema Darosavi su brda Žuti Oglavak, Drenjak, Medvednjak i Glavica, prema Rudovcima je Rudovački Zabran, prema Prkosavi je Vučja Bara, do Tuleža je Kosovo i Cerovčić, do Drlupe je Selišnjak i potok Smojkovac, a do Ranilovića su Delovi, Belanovac i potok Kamenica. Kuće su po stranama brda i po povijarcima, grupisane po rodovima. Te su grupa kuća ponegde udaljene jedna od druge po nekoliko stotina metara. Naselje je razbijenog tipa. Ono se deli na krajeve koji čine posebne delove ovog prostranog naselja: Kamenicu, Pridvoricu („Predvoricu“), Maglovac, Udbinu i mali kraj Bunovicu u Kamenici.

Vode.

Selo ima dobru izvorsku vodu: Zmajevac u dolini potoka Kusanje, Vidovac u kraju Udbini, Ivančevac u kraju Kamenici, Todorovac i Begovac. Za domaće potrebe i za piće služe se i vodom iz bunara kojih ima gotovo svaka kuća. Mali broj bunara leti presušuje. Kroz selo protiče Turija. Ona prima desne pritoke: Smojkovac, koji dolazi iz Drlupa i Todorovoac koji dolazi iz Sibnice; Cerovčić, Cigančica i Kusanja su neznatni seoski potoci. Leve pritoke su: Pridvorica, koja postaje u Širokoj Ravni, Reka postaje od Srebrnjaka i Ivančevca koji izviru u Žutom Oglavku dok potok Dobrilovica utiče u Reku.

Zemlje i šume.

Njive i livade su na mestima koja se zovu: Kosovo, Ornice, Rujevac, Cerovac, Blaznava (polje), Smojkovac, Kusanja, Čardak, Apostolovac, Zmajevac, Ive, Mramor (manje brdo), Šolopta, Konik, Reka, Lisine, Šindrovica, Glavčići, Savina Kosa, Dugi Rt, Parlog i polje Turija. Brda su: Kusi Rt, Kameniti Oglavak ili Drenjak, Žuti Oglavak, Debeljak, Vidićevac.

Seoska ispaša i šuma je u Širokoj Ravni. Ima privatne i državne šume.

Starine u selu.

U kraju Maglovcu ima jedan nadgrobni spomenik nekog Apostola, koga su Turci pogubili, pa se to mesto zove Apostolovac.

-U dolini Pridvorice bila je stara crkva, koja je bila sagrađena od brvana. Na njenom mestu sazidana je 1862. godine današnja crkva, koja je znatno manja od stare. Ona proslavlja Sv. Panteliju.

-U mestu Debeljaku, gde je današnje groblje Đurovića, bilo je staro srpsko groblje.

Ime selu.

U staroj crkvi, po narodnom predanju, venčao se po drugi put prota Mateja Nenadović, pa se po tom protinom venčanju selo nazvalo Venčane.

Po drugom predalju u ovom selu je zanoćio neki kralj „Venčani“ (Prvovenčani), pa se po njemu selo tako nazvalo.

Podaci o selu:

Osim Đurovića groblja u selu ih ima još četiri; jedno je u kraju Udbini a tri su u kraju Kamenici. Litija se nosi Drugi dan Duhova a zavetni dan su Mladenci.

Staro selo je bilo u kraju Udbini. Najstariji doseljenici su se prvo naseljavali u kraju u Maglovac, pa se odatle pomerali i osnivali druge krajeve ovoga sela. I danas kraj Maglovac više izgleda kao zaselak nego na kraj Venčana, jer je sasvim izdvojen od ostaloih naselja. U Maglovcu su ovi rodovi: Gašići, Radovići, Markovići, Jankovići, Đurđevići, Markovići drugi, Erkići, Jestratijevići, Petrovići, Jovanovići, Garići (Pavlovići), Ristivojevići, Krsmanovići, Milinkovići, Petrovići drugi, Ćirići, Obradovići, Jevtići i Nikolići.

U kraju Udbine su:Gerasimovići, Tomaševići, Nenadovići, Mitrovići i Radovanovići (Jerinići).

U kraju Pridvorici su: Joksimovići, Šišovići (Radovanovići), Konstantinovići, Savići, Tomići i Jankovići.

Ostali rodovi su u kraju Kamenici.

Godine 1818. u ovom naselju bilo je 49 kuća a 1844. godine bilo je 82 kuće sa 564 stanovnika. Danas u selu ima 29 rodoa sa 224 kuće.

Poreklo stanovništva.

I pored toga što se ovo selo pominje prvi put po arhivskim podacima tek 1818. godine ono je, kao neznatno planinsko naselje, postojalo po svoj prilici i u 18. vekau. U selu ima dva razgranata starinačka roda, čija je starina u ovom selu s kraja 17. ili iz početka 18. veka. To su ovi rodovi:

–Tomaševići (Nenadovići, Jovanovići, Garići – danas Pavlovići, Đurđevići) su jedan rod, slave Nikoljdan.

–Gerasimovići (Jerinići – danas Radovanovići i Markovići) su jedan rod, doselili se davno iz okoline Gornjeg Milanovca, Nikoljdan.

Pre Karađorđevog ustanka doselilo se sedam rodova:

–Nerandžići (Tomići) slave Aranđelovdan i

–Jovanovići, slave Lazarevdan su jedan rod. Starinom su od Sjenice. Oni su rod Vojčićima u Vrbici u Gornjoj Jasenici.

–Perišići (Nikitovići, Markovići drugi i Milivojevići) su jedan rod, doselili su se „iz preka“, Alimpijevdan.

–Gašići su se ovamo doselili od Kraljeva, a starinom su od plemena Gaša, Aranđelovdan.

–Đurovići (Damnjanovići, Ivanovići, Kuzmanovići i Simeunovići) su jedan rod, doselili su se iz Gornjeg Ibra, Sv. Vračevi.

–Joksimovići i Konstantinovići su jedan rod, došli su „ozgo“, verovatno iz Starog Vlaha, Đurđevdan.

–Begovići su došli iz Bosne, Lučindan.

–Vasići su iz okoline užičke Požege, Jovanjdan.

Posle Karađorđevog ustanka doselilo se devet rodova:

–Ćirići i Obradovići su jedan rod, doselili su se od Sjenice, Nikoljdan.

–Milinkovići su od Sjenice, Aranđelovdan.

–Nešići (Jankovići i Mitrovići), braća Paun i Maksim pobegli iz Oreovice u Bosni, pošto su tamo ubili spahiju. Paunova žena rodi sina u Venčanima, pa se tu zakuće, Đurđevdan.

–Lazarevići, praded se doselio od Sjenice u kuću Nerandžića, Jovanjdan.

–Demirovići su od Višnjića u Brajkovcu, Jovanjdan.

–Spasojevići su iz Trbušnice, Aranđelovdan.

–Šišovići (Radovanovići) sz Rudničani, Sv. Jeremija.

–Erići (Jestratijevići) su iz „užičke nahije“, Lučindan.

–Petrovići su iz Srema, Sv. Petka Paraskeva.

U drugoj polovini prošloga veka doselilo se devet rodova:

–Jevtići su iz okoline Užica, Jovanjdan.

–Petrovići drugi su iz Orašca u Gornjoj Jasenici, Sv. Joakim i Ana.

–Savići su od Milanovića u Orašcu u Gornjoj Jasenici, Aranđelovdan.

–Lakićevići su iz Bijelog Polja, doselili se 1879. godine, Stevanjdan.

–Jankovići drugi, otac došao iz Osata u Bosni, Jovanjdan.

–Markovići treći su iz Babajića na Ljigu, Nikoljdan.

–Jovanovići drugi su Rudničani, Lazarevdan.

–Petrovići treći, otac se doselio iz Osata, Jovanjdan.

–Krsmanović, dovela ga majka iz Orašca u Gornjoj Jasenici, Nikoljdan.

Najnoviji doseljeniici su:

–Đakovići i Stepanovići su od Đakovića u Prkosavi, Nikoljdan.

–Anđelić je od Radojčića u Kruševici, doselio se 1920. godine, Jovanjdan.

IZVOR: „Šumadijska Kolubara“, Petar Ž. Petrović, prvo izdanje 1939. godine, drugo izdanje 1949. godine – poslednje izdanje Službeni Glasnik i SANU – Edicija „Koreni“ 2011. godine u sklopu knjige „Šumadija i Šumadijska Kolubara“. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.