Poreklo prezimena, selo Stubo (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Stubo (po knjizi Stubao), grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Stubao je na zapadnoj ivici Leskovičke Visoravni. Seoske su kuće na ivicama visoravni iznad Jablanice i njene pritoke Sušice ili po dolovovima i vrtačama. Zemljište je visoravan ispunjena mnogim vrtačama poređenim u nizove ili krug, kao oko Koštice. U severnom delu sela su krečnjaci sa svojim tipskim osobinama, a južnom delu su ogoljeni porfiriti, koje na visoravni opet pokrivaju krečnjaci. Glavnija su uzvišenja na Jablanicom: Zmajevac, Litica, Rezina, Ošljak, Parač i Koštica u sredini sela. Prelaz sa ovih brda na visoravan je blag, a Jablanici litičast i krševit.

Izvora je u selu malo. Nekoliko izvora je po krajevima visoravni pri dodirnim zonama krečnjačkih i podinskih stena, i većinom su jači izvori, od kojih postaju bujni potoci sa jako užljebnim koritom u stenama. U severnom kraju sela su: Osoje i Godin, od kojih postaje najjači potok Košutin Potok, zatim Zmajevac, na istoimenom brdu i istoimenim jakim potokom, koji nikada ne presušuje; Popova Voda u Rezinskom Potoku, koji isto tako ne presušuje. Cela visoravan do Lelića je bezvodna; narod se služi još i barskom vodom i cisternama, koje se ovuda kopaju.

Zemlje i šume.

Stubljanske su zemlje od dve vrste; brdske ili luke pored Jablanice. Brdske su zemlje po visoravni i vrtačama, krečuše, rodne i podesne za sve vrste strmnih useva, povrća i voća, dokle zemlje oko Jablanice, nazvane Lukama, dobre su oranice i kosanice. I jednih i drugih zemalja ima dosta, rodne su i daju dovoljno sredstava za ishranu stanovništva i domaće stoke.

Šume su po brdima i na iskraju sela. Ima je dosta i ona je od lisnatog drveta i dovoljno je za sve domaće potrebe.

Seoskih zajednica nema, ali ima porodičnih zajednica po pojedinim brdima, na kojima se napasaju stada svih članova takvih zajednica.

Tip sela.

Koštica i Košutni Potok dele Stubao na Donji i Gornji Kraj. Južni deo sela je Gornji Kraj, a severni do Pakalja Donji Kraj. U oba kraja kuće su grupisane po porodicama, gde su njihove kuće na rastojanju od 30 do 50 metara. Celo selo ima razbijen tip. U Donjem Kraju kuće su po vrtačama i dolovima i taj kraj se zove i Krkušani, dokle u Gornjem Kraju kuće su u uvalama i dolinama pojedinih potoka, koji silaze sa porfiritičkih brda i zove se još i Bučjani.

U Donjem Kraju, u Krkušanima su: Mihailovići, Bakalovići, Čolići, Jocići, Petrići, Stankovići i Marjani.

U Gornjem Kraju, u Bučjanima su: Pavlovići, Jovičići, Raadovanovići, Tomići, Đedovići, Đukanovići, Miletići (Tadići), Bebići, Nikolići i Popovići.

U selu je malo zadruga, mada ih je ranije bilo dosta. Većih zadruga, koje bi imale preko 20 čeljadi u selu nema.

Podaci o selu.

Prema spisku valjevske eparhije od 1735. godine Stubao je imao 13 domova. Prema haračkim tefterima iz 1818. godine bilo je 22 doma sa 39 por. i 84 haračkih ličnosti.

Prema popisu:

-1866. godine – 47 domova i 371 stanovnika.

-1874. godine – 56 domova i 366 stanovnika.

-1884. godine – 62 doma i 444 stanovnika.

-1890. godine – 66 domova i 511 stanovnika.

-1895. godine – 81 dom i 613 stanovnika.

-1900. godine – 82 doma i 580 stanovnika.

Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 6,43 a procentni 1,48%.

Ime selu.

Ima selu Stubao po pričanju starijih seljaka došlo je od izgleda mesta, na kome je naseljeno. Pričaju da njihovo selo, kao visoko selo, liči na neki stubao, pa je otuda dobilo ime Stubao ili Stubo, kako ga meštani izgovaraju.

Ime Donjeg Kraja sela Krkušani došlo je od prezimena najstarijih porodica toga kraja, koje su se nekada tako zvale a danas je ostalo kao ime džemata, dokle su sve porodice izostavile ovo prezime.

Ime Gornjeg Kraja sela Bučjani došlo je od mesta doseljenja pojedinih porodica, koje su nekada a i danas naseljene po bukvacima i bučju.

Ime Stubao nije skorašnje, njega nalazimo u spisku sela okruga valjevskog iz 1737. godine pod istim imenom.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

Stubao je staro naselje i ima i starih i doseljenih porodica. Osnivači sela su porodice iz Donjeg Kraja, za koje se drži da su starinci.

-Krkuše (i njihovi potomci Petrići, Čolići, Jocići, Pavlovići, Jovičići) i Bakalovići: Najstarije porodice u selu su Krkuše i Bakalovići, za koje se misli da su iz velike davnine srodne. Krkuše su i ranije a i danas naseljene oko izvora Osoja u Donjem Kraju, njih je 19 kuća i slave Nikoljdan.

-Marjani, Mihailovići i Radovanovići: U najranije doseljene porodice računaju se Marjani. Marjani su po njihovom pričanju doseljeni u 4 porodice od Novog u Dalmaciji, odakle su se prvo naselili u Konavlima, pa su odatle u drugoj polovini 17. veka doseljeni u ovo selo. Od dve porodice su Marjani, od treće Mihailovići a od četvrte Radovanovići u Bučjanima. Svi se zovu Marjani, a drži se, što oni poriču, da su prvobitno bili katolici, njih je 28 kuća i slave Jovanjdan.

-Tomići, Đedovići i Đukanovići: Druga isto tako stara porodica su današnji Tomići u Bučjanima. Rodonačelnik Tomića pod opštim nazivom „Đedo“ doselio se u opštoj seobi iz sela Bučja u Polimlju, ta i otuda se i danas zovu Bučjani, sa svoja dva brata Tomom i Đukanom i naselio se u Gornjem Kraju sela iznad Parača, gde su i danas. Od Đeda su Đedovići, od Đukana Đukanovići, a od Tome Tomići, svega ih je 26 kuća i slave Jovanjdan.

-Miletići su doseljeni uz Kočinu Krajinu iz Kosjerića, njih je u ovom selu 4 kuće, ima ih i u Valjevu, slave Đurđic.

Noviji su doseljenici:

-Mihailovići, predak je došao iz Sijerčića u Polimlju uz Babinsku Razuru, prizetio se u Mihailoviće, slave Jovanjdan.

-Stankovići, predak je iz Malog Krčimira u Zaplanju, doselio se kao ciglar i prizetio u Krkušane, slave Nikoljdan.

-Bebić, predak je iz Vujinovače, doselio se ženi na imanje, slave Nikoljdan.

-Nikolići su iz Sušice, sela ove oblasti, predak došao ženi u kuću, slave Nikoljdan.

-Popovići su iz Babina u Polimlju, predak se sa porodicom doselio kao sveštenik 1880. godine, a prebegao je uz Babinsku razuru, kojoj je lično bio glavni pokretač i duša pokreta, zašta je žrtvovao svoju veliku baštinu i veliki broj članova svoje ponajrazgranatije porodice u Polimlju. Popović se naselio kao sveštenik, ali je u isto vreme i zemljoradnik, slave Đurđevdan.

Na Stublu je 82 kuće od 9 porodica.

Zanimanje stanovništva.

Stubljani se zanimaju svima privrednim radnjama, kojima i susedni seljaci u ovoj oblasti. Rade zemlju naveliko, gaje dosta raznovrsne stoke, podižu velike voćnjake, rado uče zanate i rade ih u selu i izvan njega, nerado se sele i ne idu u argaštinu.

Pojedinosti o selu.

Stubao je sastavni deo Lelićske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica je u Leliću, škola u Jovanji a crkva u Gračanici. Groblje je podeljeno na dva kraja. Donji Kraj sahranjuje se zajedno sa selom Pakljama.

Selo preslavlja Mladu Nedelju, prva po Spasovdanu.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.