Poreklo stanovništva sela Strmna Gora, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Položaj sela.
Strmna Gora je na brdu Vrani, sa jugozapadne strane Valjeva a na severnom kraju Leskovičke Visoravni. Seoske su kuće na krajnjim ivicama visoravni i plećastog brda Vrane. Pleća Vrane i njen južni deo produžuju se u Visoravan, dokle severna strana skoro litičasto pada reci Jablanici. Od Vrane se spuštaju Jablanici dve paralelne slepe doline, čija su dna ispunjena nizom vrtača kamenog i zemljanog dna sa atmosferskom vodom (koje zovu Jezerima) ili bez nje. Ove doline zovu se Dolovi a polaze od Presada na Vrani. Uz doline izveden je pre nekoliko godina put Valjevo-Jelova Gora.
Izvora nema. Jedini izvor na Vrani je Vrana do Lelića i Crna Voda do Sandalja u Jovanjskoj Šumi. Ta dva izvora i presušni izvorčići po padinama Vrane, jesu jedina pomoć u vodi za meštane ovog sela. Nikakvog potoka ili tekućice nema u selu. Veću količinu vode daju jezera, bare u reka Jablanica.
Zemlje i šume.
Strmnogorske zemlje su posne, suve, dobre za strmne useve a vrlo nepodesne za livade, pašnjake i uzgoj kukuruza. Po vrtačama predsadskih Dolova ima dobrih livada kao i dobrih zemalja za sejanje kukuruza, a tako isto dobro su došle i nekolike luke ovog sela na desnoj obali Jablanice, ispod crkve i šume u Jovanji. Uopšte Strmna Gora ima dosta zemlje, samo kad bi se ona dogonila, bila bi još kvalitetnija za obradu.
Šume od vrednosti je malo u selu. Ševarica ima dosta i one su oko Presada, po stazama dolova i celom stranom iznad Jablanice. Šume jedva da ima za ogrev, dokle za građu je nema dovoljno.
Seoske zajednice su kamenolomi po Presadima, koji služe za zajedničko vađenje kamena i žeženje kreča, inače drugih zajednica nema.
Tip sela.
Strmna Gora je malo naselje zbijenog tipa. Kuće su po zapadnoj strani Vrane iznad Jablanice poređane jedna pored druge sa obe strane puta, koji silazi iz sela u Jablanicu. U selu nema džemata, a kuće su na odstojanju od 20 do 50 metara.
U selu su ove porodice i po redu kad se ide od Lelića: Tešići, Vilipovići (Filipovići), Romanovići, Lekići, Jovanovići, Ignjatovići, Beserovci i Ilići.
U selu nema zadruga dok ih je ranije bilo dosta.
Podaci o selu.
Prema haračkim tefterima Strmna Gora imala je 1818. godine 6 domova sa 8 porodica i 12 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 12 domova i 131 stanovnika.
-1874. godine – 14 domova i 127 stanovnika.
-1884. godine – 16 domova i 147 stanovnika.
-1890. godine – 21 dom i 153 stanovnika.
-1895. godine – 24 doma i 181 stanovnika.
-1900. godine – 25 domova i 202 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 2,06 a procentni 1,57%.
Ime selu.
Seljaci tumače ime selu da je došlo od samog položaja sela. Nekad je u selu bila silna gora i u toj gori je bilo to selo, pa kako su strane sela do Jablanice isuviše strmenita, gotovo litičaste i selo je dobilo ime Strmna Gora. Priča se i ovo, da je ovo selo nekada bilo u zajednici sa susednim Sandaljem, koji je na zapadnoj strani ovog sela, pa se od njega odvojilo kao zaselak Sandalja.
Poreklo stnovništva i osnivanje sela.
-Romanovići: Osnivači ovog sela su porodica Romanovići za koju se zna da je u srodstvu sa porodicom Filimanića u Sandalju. Romanovići su odavno prešli u ovo selo i naselili se pored Jezera na Vrani i za njih se zna da se nisu ni otkuda doselili ni u Sandalj, ni ovo selo. Romanovići su se mnogo iseljavali u donja posavska sela i danas ih ima više od 15 kuća u Vukićevici i Orašcu, zatim u Divcima i Popučkama, selima ove oblasti. Otkad postoji selo Strmna Gora, otada se zna za Romanoviće ili drugačije poznate u oblasti Vrane; ima ih 9 kuća i slave Nikoljdan.
-Lekići i Jovanovići: Najranije doseljena porodica u ovom selu je Lekića, doseljena pod ovim prezimenom iz Drobnjaka, iz sela Šavnika, od bratstva tamošnjih Kosorića. Rodonačelnik ove porodice bio je knez u Drobnjacima i doveo je sobom pred kraj 17. veka 12 srodničkih porodica i naselio ih u ovom selu, pa je još za života 3 porodice odselio u neko selo u Tamnavi a dve u Jabučje, ostale je zadržao ovde. Pred Kočinu Krajinu još 3 porodice sišle su u Slovac, selo ove oblasti i neselile celu levu obalu Kolubare, a od ostalih pojedinci se i danas razilaze na razne strane. U selu je danas Lekića pod ovim prezimenom i pod prezimenom Jovanović 9 kuća, slave Mratindan.
-Filipovići (Vilipovići) i Tešići: U prvoj polovini 18. stoleća, odmah posle „švapske vlade“ kako vele seljaci ovog sela, doselili su se Filipovići sa Ćeklića u Crnoj Gori. Rodonačelnik ove porodice „Vilip“ došao je sa porodicom, koja je bila zadružna i imala oko 18 čeljadi i naselila se više Romanovića, idući ka Leliću. I oni su se raseljavali po primeru drugih dvaju porodica; njih je pod prezimenom Filipovića i Tešića 8 kuća i slave Ilindan.
Noviji doseljenici:
-Ignjatovići, predak se doselio kao majstor iz Pološnice-okrug užički i prizetio u Romanoviće, slave Aranđelovdan.
-Beserovac se doselio iz Beserovine-okrug užički, slave Stevanjdan.
-Ilići su iz Leskovica, došli na svoje, ranije kupljeno, imanje. Ne kaže se koju slavu slave, dokle Ilići u Leskovicama slave Đurđevdan, op. Milodan.
U Strmnoj Gori ima 29 domova od 6 porodica.
Zanimanje stanovništva.
Strmnogorci se zanimaju zemljoradnjom i voćarstvom, a svi uzgred i žeženjem kreča. Oko Jablanice i po Presadima nalaze se mnoge stare i novije krečane, gde se neprekidno u toku cele godine žeže kreč i odatle izvozi za Valjevo ili prodaje u mestu. Zemlja nije rđava, ali su seljaci ispustili stoku, te kako se ne može da dogoni i pravilno obrađuje, onda iz godine u godinu daje sve slabiji rod. S toga svaki Srmnogorac pribegava učenju zanata i nadničenje po gradu Valjevu, gde se privremeno ili stalno naseljavaju.
Pojedinosti o selu.
Strmna Gora je sastavni deo Lelićske opštine u Srezu valjevskom. Sudnica i škola su u Leliću a crkva u Ćelijama. Groblje je u južnoj strani sela,
Selo preslavlja Mali Spasovdan.
IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)