Poreklo prezimena, selo Stapar (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Stapar (Stapari), grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Selo je u Radiji i na obema obalama rečice Staparice. Seoske su kuće po plećima brda i udolinama potoka, koji silaze sa Radije. Zemljište je sekundarne starosti, krečnjačko i od peščara, vrlo neravno i strmenito. Glavnija su uzvišenja Radija i Madžar do Gornje Bukovice, Kik i Staparsko Brdo usred sela.

Izvori su po dnu bregova i dolinama pojedinih potoka. Narod se isključivo služi njima i vodom iz potoka i bara. Izvorska voda je dobra, ali mnogi izvori, čiji su nazivi po pojedinim porodicama, i presušuju, pa se voda mora i sa strane donositi. Od tekućih voda ovog sela jedina je rečica Staparica, čija je čelenka u Radiji i postaje od dva potoka, koji se zovu Mali i Veliki Lug, nazvani po izvorima, koji su u padinama Radije. Staparica postaje u selu i teče na južnu stranu i uliva se u dnu sela u Kamenicu.

Zemlje i šume.

Staparske su zemlje suve, posne, peskovite, a do Kamenice i krečne sa vrtačama, dosta nerodne, pa ako se ne đubre, ne mogu dobro da rađaju. Luke su oko potoka i Staparice, malo su bolje zemlje i jedino bolje ziratne zemlje i livade.

Šuma je po brdima i dubodolinama. Sva je od lisnatog drveta i izdeljena. Nikakvih zajednica nema ni u šumi, ni u ispustima.

Tip sela.

Stapar je malo naselje razbijenog tipa. Seoske su kuće rasturene po celom ataru, gde su po 2-3 najviše u jednoj grupi. Džemata nema, a kuće su na rastojanju od 50 do 200 metara.

U Staparu su ove porodice: Krstići, Nedići, Jankovci, Spasojevići, Ćosići, Mirkovići i Lukići.

U selu je razvijen zadružni život. Poveće su zadruge: Nedića (dve kuće), Jankovića i Krstića.

Podaci o selu.

Prema haračkim tefterima iz 1818. godine bilo je u selu 10 domova sa 14 por. i 38 haračkih ličnosti.

Prema popisu:

-1866. godine – 18 domova i 167 stanovnika.

-1874. godine – 24 doma i 205 stanovnika.

-1884. godine – 22 doma i 186 stanovnika.

-1890. godine – 24 doma i 228 stanovnika.

-1895. godine – 26 domova i 234 stanovnika.

-1900. godine – 34 doma i 272 stanovnika.

Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je 3,75 a procentni 1,89%.

Ime selu.

Stapar je doneto ime sa strane. Porodice ovog sela, doseljene su gotovo sve sa Stapara-okrug užički i one su dale ime ovom selu, a po tome i rečici, koja kroz ovo selo prolazi.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

Stapar je novije naselje i postao je od susednog sela Beomuževića, čiji je zaselak bio ranije. U početku 18 stoleća u selu je bila sama šuma, svojina sela Beomuževića.

–Krstići, Nedići, Jankovci-Jankovići, Spasojevići, Mirkovići i Lukići: Tad su se, u početku 18. stoleća, iz sela Stapara u okrugu užičkom spostičle 4 porodice i naselile u ovom selu, davši svom naselju ime sela, odakle su se doselile. Od doseljene 4 porodice jedna se u doba austrijske okupacije iseli u Kumodraž kod Beograda i danas ima svojih predstavnika, a preostale tri ostanu ovde, mada su se i one u toku vremena iseljavale u ravnija sela. Prvo naselje ovog sela bilo je kod Česme, na stavama Velikog i Malog Luga, pa su se posle izmeštale u krajeve, njih je 31 kuća i slave Nikoljdan.

–Ćosići su doseljeni iz Bosne, iz sela Gođvića u Osatu, a doseljeni su kao majstori od porodice Purića u susednoj Gornjoj Bukovici, njih 4 kuće i slave Lazarevdan.

U Staparu su 35 kuća od dve porodice.

Zanimanje stanovništva.

Staparci se zanimaju svima privrednim radnjnjama kojima i susedni seljaci ove oblasti. Glavna su zanimanja zemljoradnja i stočarstvo, rade zemlju dosta, ali im ne daje najpovoljnije rezultate, s toga ih je dosta po zanatu, trgovini i službi zbog čega se udaljavaju od kuća i naseljavaju po drugim mestima. Zanatu i trgovini se rado odaju, pa ih rade ili u selu ili po susednim selima pa i u Valjevu i drugim gradovima.

Pojedinosti o selu.

Stapar je sastavni deo Kameničke opštine i Srezu podgorskom. Sudnica i škola su u Kamenici a crkva u Bukovici. Groblje je zajedničko i na Kiku.

Seoska preslava je Nikolaji.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.