Poreklo prezimena, selo Miličinica (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Miličinica, grad Valjevo. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Miličinica je na Vlašiću pri izvoru Tamnave i Uba; ona je brdsko selo. Glavnija brda su: Veliki Beleg na Vlašiću, Zadel do Crniljeva i Šeševica do Kamenice, Pusula i Oštrikovača u selu. Brda nisu visoka, ali su strmenita i kamenita, zatim su izrasecana mnogim dubokim jarugama i dolinama, što naročito vredi za krajeve sela, okrenute Ubu i Tamnavi. Zemljište je od paleozojskih filita, na kojima su moćni slojevi krečnjaka trijaske starosti, a možda i mlađeg. Krečnjak je na mnogim mestima denudovan i ograničen na mala ostrvca, dokle sredina sela Ponor predstavlja pravu karsnu visorovan, karsno polje, ispunjeno vrtačama raznolikog oblika i potokom Ponorom, koji na jednom kraju izvire, a pod Oštrikovačom sa južne strane ponire. Seoske su kuće rasturene po cellom prostoru i uvučene duboko u jaruge i doline pojedinih pritoka Uba i Tamnave. Najveći deo sela je otišao na istočnu stranu reke Ub.

Selo je prepuno izvorima razne vrste. U svakoj jaruzi ima po jedan ili više omanjih neznatnih izvoraca, od kojih postaju potočići manje vrste. Po dolinama takvih potočića su seoske kuće, pa se služe vodom tih izvoraca ili njihovih potočića. Po Ponoru ima nekoliko malo jačih izvoraca, koji liče na karsna vrela i takvi su: Sirovljevića Bunar, Brankovića Vrelo i dr.

Od tekućih voda u selu su:

1. Tamnava* kojoj je glavni izvor pod Velikim Belegom sa severozapadne strane. Tamnava protiče s početka kroz najšumovitiji kraj valjevske Podgorine, mala je i prima u sebe, dokle ne izađe iz sela, pet malih potočića.

*U ovom kraju reč „Tamnava“ tumači se da je došla otuda, što reka izvire iz velike tamnine, iz velike šume, kroz koju se i u podne ne vidi proći.

2. Ub izvire na istočnoj strani Velikog Belega i teče u severoistočnom pravcu sve dok ne izađe iz sela; reka je mala, kao i Tamnava nepresušne, teče uskom, ne mestima proširenom dolinom, prima mnoge izvorce i potočiće te na taj način izlazi iz sela mnogo pojačan.

3. Miličinica je rečica ovog sela, koja izbija iz male pećinice ispod Oštrikovače sa severne strane, teče u zapadnom pravcu i po dnu sela pada u Tamnavu. Rečica je dosta mala i teče uskom dolinom, koja se pri ušću naglo širi i u sebe prima potok Paušu, koji dolazi s Pusule, iz sredine sela.

Zemlje i šume.

Miličinica se ne odlikuje osobito kvalitetnom zemljom. Zemlje su peskovite, hladne i nerodne, pa i za livade nisu podesne. Ovo naročito vredi za južni, zapadni i istočni kraj sela. Malo rodne zemlje po Ponoru i to krečuše i oko Uba i Miličinice, koji su nanosi ovih dveju rečica.

Šume je dosta u selu i samo od lisnatog drveta i kad se naiđe u selo, onda se prolazi kroz pojedine šumske krajeve, ne videći nigde kuće u blizini, dokle se na izađe u karsni Ponor. Najlepši šumski kraj je Veliki Beleg i sve njegove kosanice, zatim dolina reke Uba. Pa i krečnjačka Oštrikovača, kojoj je vrh od krečnjačkog stenja, po dnu obrasla je osobito lepom šumom, koja se odatle prostire na sever i vezuje za kameničku Šeševicu.

Zajednica u selu ima. Mnoge seoske su zajednice u selu i na raznim stranama. Zajedničke šume su na Velikom Belegu, Vlašiću i drugim mestima, zajednička je i Oštrikovača. Pojedini džemati i pojedine zadruge imaju svoje zajednice po raznim krajevima i ovog isuviše velikog i prostranog sela. Zajednice se ne zirate, već su šume ili ispusti, ali nigde nisu velikog obima.

Tip sela.

Miličinica daje po svom izgledu pravi tip starovlaškog rasturenog sela na sve moguće strane i još podeljenog prema plastičnom izgledu na krajeve ili džemate. Svaki džemat je velikog obima i prema plastici zemljišta preti da postane novo selo. Džemati po redu od zapada na istok su: Kranjani do Goločela i Šeševice, Ružići ili Pauša u dolini potoka Paoše, Ponor na karsnom polju Ponoru, Kacapa pri izvoru Uba i Ub u istočnom kraju do Oglađenovca. Džemati su na odstojanju od 200 do 1000 metara, a kuće seoske od 30 do 800 metara.

U Kranjanima su: Perići, Crnčevići, Boškovići, Popovići, Jevremovići, Vukovići, Milovanovići, Kejići, Gajići, Markovići, Aleksići, Mićići, Živanovići (Đukići), Jankovići, Ilići, Obradovići, Rogići i Petrovići.

U Ponoru su: Sirovljevići, Radovanovići, Pavlovići, Vasići, Tadići, Krstići, Kovačevići i Živanovići.

Na Ubu su: Dobrijevići, Damnjanovići, Dobrašinovići, Terzići, Marići, Pavlovići, Anđelići i Dulutovići.

U Kacapi su: Andrići, Jovanovići, Ilići, Božići, Živkovići, Simeunovići (Divnići), Vukašinovići i Gajići-2.

U Ružićima (Pauši) su: Lajšići, Matići, Jevtići, Čolići, Kneževići i Dudići.

U Miličinici nema velikih zadruga, a ranije ih je bilo dosta. Poveće seoske zadruge su: Brankovića u Ponoru, Pavlovića, Crnčevića, inače ih više nema.

Podaci o selu.

Miličinica je prema haračkim tefterima iz 1818. godine imala 72 doma sa 97 preskih i 232 haračke ličnosti.

Prema popisu:

-1866. godine – 106 domova i 991 stanovnika.

-1874. godine – 117 domova i 967 stanovnika.

-1884. godine – 134 doma i 1061 stanovnika.

-1890. godine – 145 domova i 1193 stanovnika.

-1895. godine – 157 domovaa i 1306 stanovnika.

-1900. godine – 172 doma i 1421 stanovnika.

Godišnji priraštaj stanovništva je od 1866. godine 14,90 a procentni 1,25%.

Ime selu.

Za ime selu vezana je ova narodna priča. Miloš Obilić, rodom iz Dvorišta u Pocerini, imao je tri sestre; Milicu, Doku i Paunu, sve tri udate u doba, kad je polazio na Kosovo i udate u ovoj oblasti i to Milica u ovom selu, koje je tada imala drugačije ime, Doka u Dokmiru a Pauna u Paunima. Njihovi muževu su otišli s Milošem na Kosovo i otuda se nisu vratili, već su izginuli. Sestre, naslednice svog Miloševog imanja, da bi mu ovekovečile spomen, svaka za svoj račun, podigne mu po crkvu i to Milica u ovom selu, Doka u Dokmiru a Pauna u Paunima. Narod priča da se po ovoj Milici prvo crkva prozvala Miličina crkva, zatim i reka, pa posle i selo.

U jednom neobjavljenom dokumentu iz 18. veka, iz 1719. godine, kad su ovim krajevima vladali Austrijanci, među ostalim selima ove oblasti, postadalim od grada u julu mesecu te godine, pominje se i Milicsina reka, što se ustvari i tiče ovog sela. Od imane Miličina reka, kako je prvobitno ime selu, vremenom je postalo Miličinica radi lepšeg i kraćeg izgovora.

Imena džemata su po imenima mesta, gde su naseljeni ili po mestu naseljenja (Kranjani).

Starine u selu.

1. Kao starinu možemo pomenuti sadašnju crkvu, za koju se priča da postoji u selu „od Kosova“. Stare crkve nema, za nju predanje veli da je porušena i da je bila malo više uz potočić, a poviše seoskog groblja. Sadašnja crkva, pokrivena klisom i od brvana, podignuta je 1792. godine trudom pop-Jevte i uz potporu Mitra i Radojice Miličinaca onih, koji se pominju u „Memoarima“ Prote Mateje, kao bogati trgovci tog doba.

2. U Ovom selu osnovana je najstarija škola u ovom kraju. Škola je otvorena 1824. godine, zgrada je bila uz potok više crkve a otvorio ju je neki Jakov Adnađević, rodom iz Rume.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

Staro je selo Pauša, pa izgleda da se tako i zvalo.

-Ružići, Lajšići, Mitići, Jevtići, Čolići (u Ružićima), Vasići (u Ponoru), Vukašinovići i Gajići (u Ponoru): Najstarina porodica toga kraja zvala se Ružići, koje se ime danas prenelo na džemat i kao takvo očuvalo. Ružići se smatraju kao starinci, jer se ne zna da li su se i sa koje strane doselili, ali su se mnogo raseljavali i po selu i po Posavo-Tamnavi i Mačvi; tako se zna da su od ove porodice i mačvanski Mijatovići u Pričinoviću, odseljeni u nezapamćeno doba iz ovog mesta. Niko se danas ne zove Ružić, ali se opet niko izvan sela ne smatra drugačije nego kao Ružić i kao srodnik; njih je danas u Ružićima 15 raznih prezimena (neke su navedene) u 18 kuća, dve kuće Vasića u Ponoru i 9 kuća i Kacapima, te ih ima 28 (ja izračunao 29, op. Milodan) kuća, slave Nikoljdan.

-Crnčevići, Gajići i Markovići: Od doseljenih porodica najstariji su Crnčevići u Kranjanima, doseljeni iz Polimlja u početku 17. stoleća zbog hajdučije; sa njima su u srodstvu Gajići i Markovići. Njih je 10 kuća i slave Đurđevdan. Nekada su Crnčevići bili najmnogobrojnija porodica u selu, ali se danas proređuju.

-Terzići, Marići, Damnjanovići, Dobrašinovići, Pavlovići i Dulutovići (Ubljani); Božići i Andrići (Kacapci): Nekako ili malo ranije ili malo kasnije od Crnčevića doselili su se Ubljani i Kacapci, koji su svi od 4 brata. Ubljani i Kacapci su se doselili iz brdskih krajeva po dnu Vasojevića, s gornjeg Lima i doselili su se, po pričanju, sa svojom stokom naselivši se u ovaj kraj jer je za njih bio vrlo podesan za gajenje stoke, ima ih ukupno 47 kuća i slave Nikoljdan.

-Sirovljevići, Pavlovići, Tadići i Krstići: U stare doseljenike, doseljene pred kraj 17. veka, u opštoj seobi su i Sirovljevići (staro prezime Sirovice*), doseljeni iz Hercegovine, iz njenog jugozapadnog dela, potomci su im navedeni, ima ih u Ponoru 25 kuća i slave Jovanjdan.

*Iz ove je porodice bio jedan buljubaša Kneza Miloša.

-Perići, Jevremovići, Milovanovići (Lazarevići i Maksimovići), Kejići i Aleksići: Na imanje Crnčevića vrlo rano su prešli današnji Perići iz Majinovića, sela ove oblasti, od tamošnjih Lazarevića. Na početku 18. veka došla su dva brata Lazarevića, jedan se prizetio u Crnčeviće a drugi se pored njega naselio. Od prvoga su Perići*, koji su primili slavu Crnčevića (Đurđevdan) a od drugoga sve ostale pobrojane familije, ukupno ih je 22 kuće, ostali slave Alimpijevdan.

*Iz Perića je porodice Mitar (Majić) Miličinac. I danas na severnoj strani sela je njegov grob, koji se dosta dobro očuvao, što je velika retkost kod naših seljaka u čuvanju starina.

-Ilići i Jevtići: Pred kraj 18. veka doselili su se u Kacapu Ilići, čiji je predak došao iz Dragodola od tamošnjih Bobića, njih je u selu 6 kuća (sa Jevtićima u Pauši), slave Đurđic.

-Simeunovići i Divnići. U isto vreme su došli i Simeunovići iz Osata i po babi Divni nazvani Divnići, slave Đurđevdan.

-Živkovići su doseljeni iz Petrca u Rađevini, slave Nikoljdan.

-Kovačevići su doseljeni iz Koceljeve, naselili se u Ponoru, slave Pantelijevdaan.

-Popovići su potomci popa Đorđa, doseljenog kao sveštenika iz nepoznatog mesta u Crnoj Gori, slave Nikoljdan.

Doseljenici u početku 19. veka:

-Vukovići u Kranjanima su od Vukovića iz Stare Reke, predak doveden uz mater, slave Jovanjdan.

-Mićići su u Kranjanima, došli iz Drlače u Azbukovici, doseljeni posle Prvog ustanka kao sluge, slave Jovanjdan.

-Živanovići (Đukići) su u Kranjanima, došli su iz Kuka u beogradskom okrugu, predak došao kao sluga, slave Aranđelovdan.

-Dobrijevići su na Ubu, doseljeni iz Oglađenovaca, prešli na svoje imanje, od porodice Bražđana, slave Alimpijevdan.

-Anđelići su iz Ljuboviđe i naseljeni na Ubu, predak se doselio kao zidar, pa se prizetio u Ubljane, slave Miholjdan.

Noviji doseljenici:

-Janković iz Miline, doseljen kao sveštenik, slavi Đurđevdan.

-Ilić je iz Carine, doseljen kao terzija, slavi Đurđevdan.

-Bošković u Perićima doseljen iz Višesave kao sluga, slavi Nikoljdan.

-Obradović je iz Valjeva, doseljen kao trgovac, po ocu je iz Zabrdice, slavi Nikoljdan.

-Rogić je iz Kosjerića-okrug užički, došao kao sluga, slavi Nikoljdan.

-Radovanović je u Ponoru, doselio se iz Vragočanice, slavi Aranđelovdan.

-Živanović je u Ponoru, doselio se i on iz Vragočanice, slavi Nikoljdan.

-Jovanović je u Kacapi, došao od Zimonja u Kamenici, prizetio se u Kacapce, slavi Nikoljdan.

-Knežević je u Ružićima, došao iz Čajetine, doselio se kao sluga, slavi Aranđelovdan.

-Petrović je zanatlija iz Košalja, slavi Đurđic.

-Dudić je odnekuda iz Bosne, uljez u Ružićima, slavi Niokoljdan.

I selu ima 180 kuća od 26 porodica.

Zanimanje stanovništva.

Glavno zanimanje su zemljoradnja i stočarstvo. Kako nema dovoljno ziratne zemlje, svi se Miličinci spuštaju u Posavo-Tamnavu i zakupljuju zemlje. Voća je vrlo mnogo kao i svuda u Podgorini, ali se i gajenje sitne stoke ne zanemaruje. Naročito se gaji dosta ovaca kao po Ubu u Kacapi, dok su goveda retka i kržljava.

Pojedinosti o selu.

Miličinica je sastavni deo Miličanske opštine u Srezu podgorskom. Opštinska sudinica, škola i crkva su na rečici Miličinici, pod Oštrikovačom. Na istom mestu je i seoska mehana, dva dućana i seosko groblje za Kranjane. Drugi krajevi sela imaju svoja groblja,

Ne kaže se da li i šta preslavljaju.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.