Poreklo stanovništva sela Bratačić, opština Osečina. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje 2011. godine – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Položaj sela.
Bratačić je na desnoj strani pogranične reke Pecke, pritoke Jadrove. Selo je na granici ove oblasti i prostire se niz Pecku sve do njenog ušća u Jadar. Zemljište je nagnuto severu, krečnjačko je, gde ima ponegde i koja vrtača. Glavnija uzvišenja u selu su: Bobija, Granica, Gajevi, Miholjača prema Bastavu, Sređevi i Kik do Ostružnja i Kokorova. Brda su visoka, ali su posve strmenita, te je preko sela vrlo težak saobraćaj.
Izvora ima dosta, naročito u jarugama, kojih je vrlo mnogo u ovom selu. Izvori su vrlo jaki, od njih postaju čitavi potoci i retko presušuju, a stiču se ili Peckoj ili Jadru. Tekuće vode ovog sela su: Pecka, jaka i vrlo plahovita reka, pritoka Jadra, koja se po dnu sela uliva u Jadar, a izvire pod Medvednikom sa zapadne strane; Tusta je jaka i plahovita rečica, koja izvire pod vrhom Kika i Bobije i uliva se neposredno u Jadar; Kokorava mala i plahovita rečica, koja u južnom kraju sela izvire pod Ivom u Staroj Reci i uliva se u Pecku.
Zemlje i šume.
Oranice su izvan kuća, po dolinama reka i potoka ili po plećima brda. Brdske su zemlje suve, posne, strmenite i pored đubrenja podesne za useve, dokle one oko reka su nanosne, plodne i podesne i za livade i za oranice. Dolina Pecke je vodoplavna, pa su i zemlje oko nje vrlo nezgodne za useve, samo su unekoliko podesne za ispaše i livade. Najbolje su zemlje u „Jadru“ i po Kokorovi.
Šume je u selu dosta, sva je od lisnatog drveta i ima je u dovoljnoj meru i za građu i za gorivo. Najlepše su šume Gajevi i po Bobiji, inače i svuda po selu. Seoske su zajednice po Bobiji, Kiku i Kokorovi a drugih zajednica u selu nema.
Tip sela.
Bratačić je selo razbijenog tipa. Seoske su kuće izdvojene u dve grupe. Kuće iznad Miholjače i Smoljinače čine Gornju Malu, a ispod njih Donju Malu. I u jednoj i drugoj mali su kuće rasturene, najviše grupisane po porodicama, gde ih može biti po 3-4 jedna do druge.
U Gornjoj Mali su: Vasiljevići, Jankovići-1, Vesići, Stevanovići, Kostadinovići, Tomići, Krsmanovići, Gligorići, Ilići, Joksimovići, Matići, Mićići i Jankovići-2.
U Donjoj mali su: Ilići, Jankovići, Grujići, Vasići, Antonići, Đuričići, Savići, Jovanovići, Milivojevići i Pantelići.
U selu je malo zadruga. Poveće su zadruge: Đuričića, Jankovića, Matića i Mićića.
Podaci o selu.
Bratačić je prema popisu od 1818. godine imao 22 doma sa 35 porodica i 66 haračkih ličnosti.
Prema popisu:
-1866. godine – 40 domova i 372 stanovnika.
-1874. godine – 42 doma i 313 stanovnika.
-1884. godine – 51 dom i 350 stanovnika.
-1890. godine – 60 domova i 369 stanovnika.
-1895. godine – 55 domova i 374 stanovnika.
-1900. godine – 56 domova i 384 stanovnika.
Godišnji priraštaj stanovništva od 1866. godine je0,50 a procentni 0,18%.
Ime selu.
Bratačiću je ime dato po onima, koji su prvo naselili ovo selo. Priča sa da su selo naselila 4 brata, od kojih su dvojica bila braća po ocu. Kad su videli da ovde nemogu ostati, onda se jedni povuku na istok u Osečinu, drugi odu na zapad u Bastav, a u selu ostanu dva bratanca, braća od stričeva. Predanje veli što su u selu ostali bratanci i selo se nazvalo Bratančići, a Bratačići da je došlo zbog lepšeg izgovora. Priča veli da se selo Bastav u Podrinju zvalo Mali Bratačić, a ovo selo Veliki Bratačić, pa da se čak docnije prozvalo po reci Bastavici, Bastav. I danas stariji seljaci za svoje selo kažu da se zove Veliki Bratačić, a za susedni Bastav – Mali Bratačić.
Starine u selu.
1. Na međi ovog sela i Gunjaka iz Azbukovice nalazi se ono mesto, na kome je bio poveći boj 1806. godine između Srba i Turaka, u kome su Srbi odnali sjajnu pobedu.
2. Niže toga mesta planina je Kokorava, nekad prava planina, a danas iskrčeno i naseljeno mesto. Ovde je bio boj između Srba i Turaka 1809. godine.
Poreklo stanovništva i osnivanje sela.
Prve i najstarije porodice, koje su osnovale ovo selo, iselile su se poglavito zbog čestih upada sokolskih Turaka i Turaka, koji su bili naseljeni po mnogim selima ondašnje Azbukovice, pa su silazili, pljačkali i ubijali po ovoj okolini. Te su se prve porodice povukle i odselile u Mačvu i Srem, gde valjda danas imaju svojih predstavnika. Selo je bilo dugo vremena pusto, pa je naseljeno pred austrijsku okupaciju, za vreme koje se pominje kao pogranično hajdučko selo pod nazivom Bradaziz sa 14 domova i 6 sati daleko od Valjeva. I od ovih porodica nisu svi ostali u selu, neke su se od njih iselile u druge krajeve još u doba okupacije, a od onih što su zaostale, sve su današnje u selu.
-Đuričići (Antonići, Markovići, Savići, Jovanovići) i Jankovići (Vasiljevići, Stepanovići, Kostadinovići, Tomići, Krsmanovići, Gligorići, Ilići, Joksimovići, Matići i Pantelići): Prve porodice što su osnovale ovo selu jesu Đuričići i Jankovići. Đurica i Janko su od dva brata deca; Jankov rođeni brat odselio se u Osečinu a odatle otišao u Posavinu, u Banjane; Đuričin rođeni brat se preselio u Bastav, gde i danas ima njegovih potomaka. Braća su se doselila pred kraj 17. stoleća iz Osata u Bosni. Familije koje su nastale od ove dve prodice su navedene, njih je 44 kuće i slave Jovanjdan.
-Mićići i Jankovići: Pred Kočinu Krajinu doselio se neki Mića kao sluga iz Orahovice u Azbukovici od koga su današnji Mićići i Jankovići, slave Stevanjdan.
-Ilići, ima ih dve kuće jedna u Gornjoj a jedna u Donjoj Mali, nastale su od istog rodonačelnika koji se doselio iz Šljivove u Rađevini, koji se prizetio u Iliće iz Jankovaca, slave Stevanjdan.
-Grujići si uz Jarebica u Jadru, njihovog pretka Gruju dovela je mati u selo, pa ga posle Đuričići okućili i naselili na seoskom imanju, slave Stevanjdan.
-Vasići, predak je došao iz Tolisavaca u Rađevini, prizetio se u Jankoviće, slave Alimpijevdan i Jovanjdan.
U Bratačiću je 55 stalno naseljenih domova od pet porodica.
Zanimanje stanovništva.
Bratačićani se zanimaju zemljoradnjom i voćarstvom. Zemlje i ovog sela, kao i svih okolnih, nisu rodne, s toga seljaci silaze u Jadar i Tamnavu i tamo zakupljuju zemlje, te na njima zasejavaju potrebne useve i s proleća održavaju svoju stoku. Stoke sitnije drži se dosta, ali i ona opada kako kojom godinom. Pojedinci se rado odaju izučavanju zanata, mnogi se upuštaju u trgovačka preduzeća, ali se ni radi jednoga od ova dva posla ne sele izvan svoga sela. Na iseljavanje najviše ih nagoni osiromašenje i traženje bolje i lakše udobnosti u saobraćaju u ravnijim mestima, s toga se u poslednje doba i odselilo nekoliko porodica u donja jadarska sela.
Pojedinosti o selu.
Bratačić je sastavni deo Ostružanjske opštine u Srezu podgorskom. Škola i crkva su im je u Osečini, sudnica u Ostružnju. Groblje je izdeljeno prema džematima u po više malih grobalja. Selo nema zajedničke preslave.
IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.
Komentari (0)