Poreklo prezimena, selo Kadina Luka (Ljig)

Poreklo stanovništva sela Kadijina Luka (danas Kadina Luka), opština Ljig. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Kadijina Luka leži na obema obalama reke Ljiga i Slavkovačke Reke. Zemljište je neravno, stranovito i posve strmenito, sastavljeno od sekundarnih peščara, konglomerata i glinaca, koji su uz Slavkovačku Reku proriveni moćnom žicoma dacita. Glavnija uzvišenja u ovom selu su: Mednik (700 metara), Ravno Brdo, Vis i Stanjevac sa leve strane reke Ljiga: Građenik rezvođe Ljiga i Slavkovačke Reke; Bobije i Košuta razvođe Slavkovačke i Gukoške Reke. Kuće seoske su po Medniku, Ravnom Brdu, Visu i Košuti i posve u uvalama i padinama njihovim, ili su poređane uz obe reke sa jedne i sa druge strane.

Izvora je u selu dosta. Sve kuće po brdima imaju svoje izvore, a one pored reka ili se služe izvorskom ili rečnom vodom. Izvori su ovog kraja manji ali nepresušni i grade kratke, klisuraste i nepristupačne doline. Tekuće vode su: Ljig, koji dolazi iz Ba i deli selo na dva jednaka dela; Slavkovačka Reka, koja dolazi ispod Rajca u Slavkovici, Gukoška Reka, koja dolazi sa Rudnika i protiče pored sela i sastaje se sa Ljigom po dnu ovog sela.

Zemlje i šume.

Zemlje ovog sela su oko reka i po brdima. Brdske su zemlje većinom peskovite, hladne i suviše posne i za useve nepodobne. Zemlje oko reka su nanosne i peskovite, ali su vrlo često podložne pustošenju i pljavljenju plahovitih reka. Što ima dobre zemlje, to je oko kuća, što se nerpekidno dogoni i natire i ono malo oko Ljiga, samo dalje od njegovog korita. Zemlje je posve malo, s toga se seljaci trude da nađu na drugim mestima.

Šume je u izobilju u selu, a sva je od lisnatog drveta. Padine Mednika i svih visova oko njega, kao i Košute sve su obrasle mladim hrastom, te tako daju selu lepši izgled i čuvaju ga od poplave. Šume je dosta, upotrebljava se za gorivo i za građu, kao i za žeženje ćumura.

U selu nema seoskih zajednica, ali ima porodičnih zajednica, koje su ranijeg porekla. Ove su zajednice u šumi i ispustima.

Tip sela.

Kadijina Luka (Kadina Luka) je selo prelaznog tipa. Iz nekadašnjeg razbijenog tipa prelazi danas naglo u rečni, takozvani baški* tip.

*Nema više od 42 godine kako je Neša Sajić sišao sa kućom i nastanio se na stavama Ljiga i Slavkovačke Reke. On je sišao s Košute po primeru Bašana, a odmah zatim počeo je jedan po jedan silaziti tako da sada na rastojanju samo 500 metara, uz obe reke, od njihovih stava, ima više od 30 kuća sa jedne i sa druge strane. Ovo biva tako brzo da ne prođe ni godina dana, da se kakav ne naseli ili da izašli zadrugar ne napravi u istom redu kuću. Pet godina vršio sam ova promatranja i beležio silaženja i našao da se za to vreme oko Nešine kuće, naselilo 15 kuća, od kojih su samo tri od odeljenih zadruga iz tog mesta.

Pojedinci, većinom odeljeni zadrugari, silaze sa brda i naseljavaju se pored reka i tako iz godine u godinu malo ko da ostaje na brdu.

Zbog ovakvog načina naseljavanja izgubio se danas pojam starih džemata i mala, te se danas to i ne zna.

Selo su naselile ove porodice:

Sajići (Lazarevići, Popovići i Srećkovići), Stančići, Milašinovići, Đurići, Mijailovići, Đorđevići, Damnjanovići-Švabići, Damnjanovići, Miškovići, Jovanovići, Ćirjanići, Todorovići, Marinkovići, Spasojevići, Đurđići, Jakovljevići, Lazići, Milići, Pantići i Miletići.

U selu je dosta razvijen zadružni život. Najveća zadruga je kod Miškovića, kod kojih je preko 30 čeljadi u kući, a ima i drugih zadruga, ali manjih od ove.

Podaci o selu.

Po haračkim tefterima iz 1818. godine ovo selo jeimalo 35 domova sa 51-dnom porodicom i 113 haračkih ličnosti.

Prema popisu:

-1866. godine – 58 domova i 373 stanovnika.

-1874. godine – 65 domova i 378 stanovnika.

-1884. godine – 60 domova i 422 stanovnika.

-1890. godine – 70 domova i 521 stanovnika.

-1895. godine – 77 domova i 528 stanovnika.

-1900. godine – 83 doma i 576 stanovnika.

Godišnji priraštaj je od 1866. godine je 6,50 a procentni 1,26% gde se poslednjih godina, iako je u početku bilo obrnuto, nalazi više muških nego ženskih. Glava.

Ime selu.

Za ime selu vezana je ova priča. U tursko doba, a i ranije, uz Ljig, pa uz Slavkovačku Reku i preko Rajca vodio je stari put, koji je spajao dolinu Zapadne Morave sa dolinom Kolubare i Save. Priča se da je nekakav kadija, idući iz Bosne, naišao na putu kurjake, te ga ovi rastrgli i pocepali. Od pratnje kadijine samo se jedan spasao bekstvom, te on javi rodbini, koja dođe i po šumi, oko stava Ljiga i Slavkovačke reke, pokupi neku parčad i sahrani pored puta i podigne spomen. Taj kadijin beleg i danas se nalazi u dvorištu kuće Neše Sajića u luci to mesto i zove Kadijina Luka, pa se posle u tursko doba prenelo i na selo i tako se i danas zove, Kadina Luka.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

Kadina Luka je vrlo staro selo. Staro selo je bilo na Medniku do Žeravca i na Košuti. I stare i nove porodice današnjim pomeštanjem mnogo su se izmešale. U selu ima dve vrlo stare porodice, za koje se ne zna da su se i odakle ovde doselile. I ove porodice, kao i sve doseljene, raseljavale su se i ima ih dosta u donjim ljiškim selima, a sve su većinom otišle na svoja tanije u zadruzi pribavljena imanja. Najstarije porodice u selu jesu:

-Sajići, Smiljčići*, Lazarevići, Popovići i Srećkovići, svi su pored Ljiga ili na Košuti. Sajića ima odseljenih: dve kuće u Gukoše, jedna u Cvetanovcima i jedna na nepoznatom mestu. Iz ove porodice bilo je dosta znatnih sveštenika i trgovaca**, ima ih 18 kuća, slave Tomindan, osim Srećkovića, koji se prizetio u Veselinoviće u Slavkovici i slavi Đurđic.

*Nazvani su po nekoj brababi Smiljci, koja je pretke današnjih othranila. Niko se ne zove u selu ovim prezimenom, ali se svi skupa zovu Smiljčići, s toga se taj naziv usvojio.

**Iz porodice Sajića bio je prvo buljubaša a potom kapetan do 1813. godine Živko Sajić.

Smiljčići su ranije bili naseljeni na Građeniku i Medniku a dansa ih ima svuda. Kao Smiljčići smatraju se:

–Milašinovići, Todorovići, Marinkovići, Spasojevići, Jakovljevići, Lazići i Pantići, ima ih po jedna kuća u Čibutkovici, Babajiću, Rubribrezi, Smrdljivkocu, Veliševcu, Šapcu itd, po dve u Jajčiću i Cvetanovcima, danas ih u Kadinoj Luci ima 27 kuća i slave Sv. Jovana Milostivog.

-Đurići i Đurđići su doseljeni krajem 17. veka iz sela Štitova u Starom Vlahu, slave Đurđic.

-Ćirjanići, predak doseljen pred Kočinu Krajinu iz Drobnjaka od istoimene porodice, slave Đurđic, osim dve kuće, jer im se prizetio jedan iz Ivanovaca koji slavi Aranđelovdan i jedan iz Poloma i slave Nikoljdan.

-Stančići, predak se pre 35 godina se prizetio u Đuriće, doseljen iz Komanica iz ove oblasti, slave Mitrovdan i Đurđic.

-Miškovići*, Mijailovići, Damnjanovići i Milići. Doselili se 10 godina posle Đurića iz Uvca na Limu, ima ih 14 kuća i slave Aranđelovdan.

*Iz porodice Miškovića je znameniti dobrovoljac u 1848. godini i beljinski junak iz 1876. godine, pukovnik Gruja Mišković, koji je svoju porodicu znatno uzdigao i rasprostr’o po celoj Srbiji.

-Damnjanovići-Švabići, predak se prizetio u Damnjanoviće, to je bio neki Sremac (Švaba) iz Bežanije, slave Nikoljdan.

-Jovanovići, otac im se prizetio se u Miškoviće iz Koštunića, slave Aranđelovdan.

-Đorđevići, predak se doselio kao nadničar i sluga iz Šljivovice u Starom Vlahu pre 50 godina, slave Đurđevdan.

U Kadinoj Luci je danas 83 kuće od 10 porodica.

Zanimanje stanovništva.

Kado-Lučani se bave svima privrednim granama, kojima i ostali seljani ove oblasti. Smatraju se kao vrlo vredni i preduzimljivi ljudi, jer ne samo da stignu obdelati sve što se u njihovom selu dade obdelati, nego se čak spuštaju daleko niz Ljig, te i tamo zauzimaju i kupuju imanja i na njima rade. Iako ime je zemljište u selu suviše posno i nepogodno zbog strmenosti, ipak malo ko kupuje hranu i pri lošijim godinama. Ne samo da su im ziratne zemlje po Ljigu, već su im tamo i livade i pašnjaci i gotovo cele porodice provode poveći deo leta, radi čega su pogradili tamo svoje kolibe (trla) ili privremene letnje stanove. U selu oko kuća su polja zasejana strmninom i pod voćem, kojega i ovde ima dosta i dobro uspeva. I vinogradi su na velikoj ceni u ovom selu, jer daju osobito dobar rod i vino. Pčelarstvo se gaji iz ranije, a u poslednje vreme po ovom naprednom kraju rasprostrlo se svilarstvo i gajenje dudova u tolikoj meri, da nije retko videti seljaka u košulji, protkanoj njegovom vlastitom svilom. Mnogo ih ima u selu koji znaju po kakav zanat i rade ga sebi i drugima u selu i najbližoj okolini. Iz sela nigde ne idu radi nadničenja, ali se lako premeštaju i sele, kad god im ispadne zgodna prilika, da dođu do lepog imanja i zgodnijeg položaja nego u svom selu.

Pojedinosti o selu.

Kadina Luka je sastavni deo Slavkovačke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica, škola i crkva su u Slavkovici. Groblje je zajedničko na Građeniku. Nemaju zajedničke preslave.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.