Poreklo prezimena, selo Osečenica (Mionica)

Poreklo stanovništva sela Osečenica, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, prvo izdanje 1907. godine, najnovije izdanje – edicija „Koreni“ – JP Službeni glasnik i SANU. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan. 

Položaj sela.

Osečenica je na severnom podnožju planine Maljena između Briježđa i Krčmara. Zemljište ovog sela je visoravan ili planina. Visoravan je krečnjačka, puna vrtača i dolina, koje su ili kamenitog dna ili zadnivene crvenicom. U vrtačama zadržava se i voda, i to su seoska jezera. Planinski kraj je u Maljenu u uvalama između pojedinih brda, Visoravan je ograđen brdima: Lokvom, Krivim Stranama, Radičevcem, Očkom i Jezdincem, a sa zapadne strane otvorena je i vezana za Golupsko Polje. U planini su glavniji visovi: Orlovac, Stražara, Vis i dr.

Izvora je u planinskom kraju dosta, a glavniji izvori su: Sige i Sušica u Subotićima. Na celoj visoravni, koja je pola sela ima samo četiri izvora: Ivanovac i Uglješevac u Vujićima, Bunar u Raševićima i Pjetlovac, po dnu sela do Briježđa. Iz Maljena između južnog dela Krčmara teče Manastirica ispod crkve sastaje se sa Krčmarskom Rekom, odakle kao Manastirica ide na istok kroz selo. Obale Manastirice su pravi krš, dolina je puna nanosa i gotovo nijedne podesne lučice nema. Na Visoravni, ispod Radičevca, izvire rečica Sušica i teče na sever do Raševića, pa kad primi vodu od Bunara, ne presušuje i tako teče do svog ponora pod visom Debelim Cerom iznad Tolića. Seljaci s visoravni pored izvorske vode služe se jezerskom i barskom vodom, kao i vodom sa svojih bunara, koje kopaju po njivama u vidu cesterni.

Zemlje i šume.

Najlepše su ziratne zemlje do Golupca, a tu su najbolje i livade i ziratnice. Zemlje su suviše posne, suve, krečnog i plitkog dna, s toga se moraju češće natirati, pa da budu rodne. Subotići imaju dobrih zemalja oko krčmarske crkve i pri stavama reka, a to su najrodnije zemlje ovog sela, koje se ne moraju mnogo nagnojavati, jer rađaju dobro i na njima uspevaju svi usevi. Po visoravni u Bunčevici su osobito dobri suvati, a najlepši su na Maljenu po Stražari i Kraljevom Stolu. Najlepše livede ovo sela su Kaluđerske bare na Maljenu, gde gotovo svaki seljak ima svoje zakose i uz njih zabrane i ispuste.

Po visoravni je vrlo malo šume, a gotovo se može reći da je i nema. Bunčevica, koja je do skoro bila pod šumom, Krive Strane i Lokva su goli krševi i svojim stenjem zasuše i ono malo zemlje, što je imalo vrednosti. Što ima šume, to je u planini. Po selu je šuma lisnatog drveta, a oko bara i dalje su četinarske šume. Maljen, osim zakosa i po Stražari rasturenih pojedinačnih njiva, sav je seoska zajednica i celo selo na njega polaže pravo i njime se koristi. Na visoravni Krševi: Bunčevica, Krive Strane i Lokva su opet seoska zajednica, gde pojedinačnih zajednica nema, mada po neke porodice polažžu nekakvo zajedničko pravo na pojedine krajeve u planini.

Tip sela.

Osečenica je selo razbijenog tipa. Manastirica je podelila selo na dva dela, na krečnjačku visoravan i planinu. U planini je džemat Subotića, a na visoravni su džemati Raševići, Bogdanovići, Vujići i Tomići. Džemati su razdaleko jedan od drugoga tako od Subotića do najbližih Bogdanovića ima više od dva kilometra, a od Bogdanovića do Raševića nema ni 50 metara, gotovo su pomešani. Kuće po džematima su vrlo blizu i one su po stranama brda, po stranama vrtača ili kakvih dolova.

U Subotićima su: Subotići, Stankovići i Bogdanići.

U Bogdanovićima su: Bogdanovići.

U Raševićima: Raševići, Petrovići, Baštići i Milivojevići.

U Vujićima: Matijevići (Vujići), Živanovići, Pejići, Rulići, Ješići, Mitrići, Sandići (Vojinovići) i Radovići.

U Tomićima su: Tomići, Jelići, Vojinovići i Antići.

U selu ima nekoliko omanjih zdaruga, ali broj čeljadi u tim zadrugama ne prelazi 20 duša. Poveće zadruge su: Vujića (dve), Petrovića, Bogdanovića, Tomića i Baštića.

Podaci o selu.

Prema spisku sela valjevske eparhije iz 1735. godine Osečenica je imala 13 domova. Osečenica je po haračkim tefterima iz 1818. godine imala 36 domova sa 47 porodica i 89 haračkih ličnosti.

Prema popisu:

-1866. godine – 73 doma i 601 stanovnika.

-1874. godine – 91 dom i 691 stanovnika.

-1884. godine – 102 doma i 833 stanovnika.

-1890. godine – 124 doma i 883 stanovnika.

-1895. godine – 133 doma i 902 stanovnika.

-1900. godine – 139 domova i 954 stanovnika.

Ime selu.

Za ime sela vezana je ova narodna priča. Priča se da kad je kuga prolazila kroz selo, sve „isjekla“ i pokosila i da ljudi, kad su došli posle nje u ovo mesto, našli, sve što je bilo živo, „odsječeno“, te otuda i nazvali selo „Osječenica“, pa se i danas tako zove.

Imena džemata su prezimenska, od prezimena današnjih porodica.

Starine u selu.

1. Na visu Lokvi, iznad Manastirice za vreme 2. austrijskog rata ili kako seljaci kažu „rata princa Jevđenija“, bio je šanac (šarampov) i jedna mala karaula, u kojoj je bila neka vojnička posada sa zadatkom da čuva granicu, jer je selo tada bilo na granici Srbije.

2. Kad je Srbija za vreme austrijskog provizorijuma bila podeljena na 18 vojničkih okruga, onda je selo postalo sedište hajdučkih kompanija za onaj kraj valjevskog okruga, gdeje stalno sedeo starešina hajdučkih četa i s toga se zvalo i varošicom.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

Osečenica ima veliku prošlost. I ona se nalazi u spisku sela okruga valjevskog iz 1737. godine pod gotovo istovetnim nazivom sa današnjim imenom. U selu nema starih porodica, za koje se ne bi znalo da su doseljene. Za vreme austrijske okupacije u selu su bile svega 4 porodice i za njih se drži da su osnovale selo – Vojinovići, Pejići, Vujići i Raševići.

-Vojinovići, Jelići i Antići: Najstarija porodica ovog sela, koja je našla ovde još i starih porodica, koje su Turci docnije proterali u Tamnavu, jesu Vojinovići, poreklom iz nekakvog Vojina, jednog od onih Komaničana (Komana), koji se ovde zaustavio i stalno naselio. Vojinovići su i Jelići i Antići, slave Sv. Dimitrija.

-Vujići, Živanovići, Rulići, Mitrići i Ješići: Posle Vojina doselili su se baš pred 2. austrijski rat dva rođena brata Vuja i Peja, koji su u srodstvu sa Nikićima i Lučićima u Bukovcu i Grbovićima u Mratišiću. Od Vuje su Vujići a od Peje svega jedna kuća, i onda, pa i danas nikad više od jedne muške glave u kući. Peja je na 50 godina posle svog dolaska zbog nemanja više muških potomaka doveo iz Župe dva svoja sinovca Živana i Jelesija (prozvanog Rula), te su Živanovići potomci Živanovi a Rulovi: Rulići, Mitrići i Ješići. Svi se danas u selu zovu Vujići i Živanovići i slave Lučindan.

-Bogdanovići, Raševići, Baštići, Stankovići: Baš u isto doba, kad je Peja, u sporazumu sa Grbovićima, doveo svoje sinovce, doselili su se iz Drobnjaka iz sela Mljetička tri brata: Bogdan, Rade i Bašta sa svima svojim porodicama i po odobrenju Grbovića naselili su se u selu do Briježđa i oko Bunara. Od Bogdana su Bogdanovići, od Rada (Raše) Raševići, a od Bašte Baštići. Kad su se bili već namestili i kad su čuli, da im je zaostali brat Stanko umro, onda posle 5 godina dovedu i njegovu porodicu i nasele je preko reke u planini, to su današnji Stankovići. Bogdanovići i Raševići slave Jovanjdan, Baštići slave Đurđic, zbog toga što ima je kazala vračara da promene slavu, pa će im se držati muška deca, jer su im se dugo vremena slabo držala muška deca. Za Stankoviće se ne kaže koju slavu slave.

-Subotići: U Kočinoj Krajini, baš pred rat, pop Dragoje Simović iz Krčmara, naseli na crkvenom imanju Šćepana i Riznu sa tri sina, doseljene iz Drobnjaka, od Kosorića. Pop Dragoje, nemajući muškog potomstva, uda svoju jedinicu kćer za Branka, prvog sina Šćepanovog i kao miraz dao mu svu crkvenu imovinu sa urednom tapijom i prenosom kod ondašnjih turskih vlasti, te tako i crkva krčmarska nije danas na krčmarskom već osečanskom ataru. Šćepanovi su potomci Subotići, kojih u selu pod ovim opštim prezimenom ima 29 kuća, slave Đurđevdan.

-Bogdanić, uz Babinsku Razuru iz Kučina u Polimlju, slave Đurđevdan.

-Radović se doselio iz Maoča, ne kaže se kada, i prizetio u Vujiće, slavi Lučindan.

-Sandići su od Vojinovića, prozvat po babi, čijoj je kćeri došao u kuću, a prizetio se u Vujiće, ne kaže se kada, slavi Lučindan a svoju slavu napustio.

-Tomići su doseljeni iz Bijele Reka u Starom Vlahu, kad je pop Leonteje naselio Šćepana i Riznu, njihov predak se naselio u kraj sela, na imanje koje mu je selo dalo na Jezdincu do Robaja, slave Nikoljdan.

U Osečenici je 136 kuća od 7 porodica.

Zanimanje stanovništva.

Osečanci se zanimaju svima privrednim poslovima, kojim i susedni seljaci u oblasti. Glavna su zanimanja zemljoradnja, voćarstvo, prodaja i prerada građe. U ovom selu postoji veštačka stružnica, s toga su seljaci obučeni u ovom poslu i rade ga izvan svoga sela. No kako je zemlja suviše posna, veći deo stanovništva se izeljava ili pojedinci još ranije šalju svoju decu na zanate, u trgovinu i državvnu službu, pa ih posle i ne vraćaju.

Pojedinsti u selu.

Osečenica je sastavni deo Briježđanske opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica je u Briježđu, a škola i crkva u Krčmaru. Groblje je podeljeno po džematima, a tako isto i preslava.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.