Poreklo prezimena, selo Dučić (Mionica)

Poreklo stanovništva sela Dučić, opština Mionica. Prema knjizi Ljubomira Ljube Pavlovića „Kolubara i Podgorina“, izdanje 1907. godine. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.

Položaj sela.

-Dučić leži na levoj obali reke Toplice i od nje u istočnom pravcu spušta se pored Rakara i Babajića u dolinu reke Ljiga sve do Bošnjanovića. Selo se prostire u dužinu od preko 15 km i u širinu blizu 5 km. Zemljište je neravno, bregovito ali bregovi nisu ni visoki ni strmih strana. Znatnija uzvšenja su: Čardačina u sredini sela, Osoje na istočnoj strani i Zbegovište nad Kacapom. Selo leži na moćnim naslagama tercijalnog šljunka i peska, ispod kojih se pomaljaju glinci i mergle.

Izvorima je selo prepuno. Oni su vrlo bogati vodom i nikad ne presušuju. Otiču ili u reku Toplicu ili u Kacapu. Njihovi potoci su dali plastici sela neravan izgled. Oko izvora i potoka su i kuće seoske raspoređene, a vrlo retko ih ima po vencu. Glavniji izvori su: Potrkalja na Čardačini, Bunarača na Zbegovištu, Babinac u Ćumurlijama, Ćumurska Voda, Topole, Točak i Strmoglavica u Kacapi, Bušinac do Bošnjanovića i Marinkovac do Babajića. Od tekućih voda su Toplica i Kacapa.

Zemlje i šume.

-Dučićke zemlje se cene nadaleko. To su crne smolnice izvrsnog kvaliteta za sve vrste žita, livade i pašnjake. Po vencu i stranama potoka uspevaju vrlo dobro voća i vinogradi.

Šume ima dosta i po celom selu. Najbolji šumski su krajevi Kacapi i dolu do Todorinog Dola. Šume je toliko, da seljani njime u stanju su podmiriti sve domaće poebe. Nikakvih zajednica u selu nema.

Tip sela.

-Selo je razbijenog tipa. Selo je grupisano oko izvora i potoka i tako podeljeno na nekolike male. Kuće po malama su blizu, na rastojanju od 20 do 60 metara, a male su u današnje doba zbog izdeljenih kuća i izašlih iz svoje sredine spojene, te tako daju selu tip rasturenog sela. Mala niz Kacapu je novijeg porekla s rasturenim kućama i potpuno odvojena od celog sela. Iako je ovakav opšti izgled sela, ipak iole pažljiviji posmatrač može razlikovati ove grupe: Osojane, Toplički Kraj, Ćumurlije i Drljače, delove sela nad Toplicom i odvojeni kraj; Kacapu ili Grmikože, nagnut ka reci Ljigu.

U Osojanima su ove porodice: Radovanovići, Živanovići, Dobrosavljevići (Stanimirovići), Živkovići, Milanovići, Petrovići, Jovanovići, Milićevići, Gošnići, Mitrovići i Milovanovići.

U Topličkom Kraju su: Tanasijevići, Ostojići, Vićentijevići, Adamovići, Velimirovići, Markovići, Ninkovići i Novakovići.

U Ćumurlijama su: Srećkovići, Markovići, Perići, Pavlovići, Obradovići, Blagojevići, Nestorovići i Stojkovići.

U Drljačama su: Đurđevići, Miloševići, Mitrovići, Obradovići, Milosavljevići i Mitrovići.

U Kacapi su: Brdarevići, Jeremići, Zekići, Krstići, Aleksići, Jakovljevići, Prodanovići, Despotovići, Mijailovići, Nikolići, Petrovići, Mitrovići i Šutuljići.

Zadružni život nije razvijen u ovom selu. Zadruge se brzo dele, a ima slučajeva, gde se sinovi i od oca dele, pa čak menjaju i prezimena.

Podaci o selu.

-Prema spisku valjevske eparhije iz 1735. godine u selu je bilo 35 domova. Po haračkim tefterima selo je imalo 1818. godine 39 domova sa 43 poreske i 103 haračke ličnosti.

Po popisu:

-1866. godine – 73 doma i 425 stanovnika.

-1874. godine – 72 doma i 286 stanovnika.

-1884. godine – 80 domova i 433 stanovnika.

-1890. godine – 84 doma i 511 stanovnika.

-1895. godine – 96 domova i 568 stanovnika.

-1900. godine – 102 doma i 587 stanovnika.

Godišnji priraštaj stanovništva ovog sela od 1866. godine je 5,66 a procentni 1,20%, gde je u početku bilo kolebanja.

Ime selu.

-Staro selo je Kacapi pod Zbegovištem i zvalo se Kacapa zbog istoimene rečice, koja izvire pod Zbegovištem. Starih naselja ovog sela nema; oni su se nešto zbog kuge, a nešto i zbog turske obesti iselili u Austriju i ravnije krajeve. Ime Kacapa je starije od imena Dučić i danas se oba imena uporedo čuju. U spisku sela valjevskog okruga, koji je sastavila austrijska Administracija 1737. godine nalazi se selo Kazappa, kao selo ondašnjeg paleškog okruga. Izgleda po ovome da je u 18. veku bilo pretežnije ime Kacapa od imena Dučić, što je danas obrnuto.

Otkuda je ime Dučić ne zna se. Po svemu izgleda da je prezimensko ime, a lako može biti da su od današnjih porodica, kad su se naselile u ovom selu, zvale Dučići, što se može zaključivati po mestima, odakle su se doseljavale. Imena krajevima su ili porodična ili po mestima.

Starine u selu.

-Ka sredini sela, na današnjem okružnom putu, koji prolazi kroz ovo selo, do Čardačine, nalazi se jedan visok stećak, kamena ploča, za koju narodno predanje drži da su pobole neke stare porodice za spomen onih, koji su iz ovog kraja poginuli na Kosovu. Ploča je bez natpisa i viša od metra i nagla se ka jugu.

Na Čardačini i danas se nalaze neke suvomeđine od starog čardaka, koji je spahija ovog sela u tursko doba podigao za svoju potrebu.

Na Zbegovištu seljani danas ukazuju na mesta, gde su se seljani iskupljali, kad im je u tursko doba pretila opasnost, u zbeg i odakle su se razbežavali. Pod Zbegovištem je Kacapa i Staro Selo, kojega danas nema, a gde se ne poznaju ni tragovi starih naselja, jer su po razoranim njivama.

Poreklo stanovništva i osnivanje sela.

-Starih porodica, za koje se ne bi znalo da su doseljene, u ovom selu nema. Sve su današnje porodice doseljene, mada doseljenje pada u veliku davninu, kojoj se ne može tačno vreme odrediti. Starog Sela Kacape i starih naseljenika tog sela nema, a današnja Kacapa je iz novijeg dobba.

Najstarije porodice u selu jesu:

-Ćumurlije (Ćumuri), doseljeni vrlo davno, ne zna se kada, od Mostara u Hercegovini. Oni su danas u sredini sela, a tu su se i prvo naselili, a za vreme njihovog dolaska je i Kacapa naseljena. Oni su danas u selu i kod Toplice, i u Osojanima i u Drljačama, samo što ih nema u Kacapi. Dosta ih se raselilo po susednim selima, dosta ih je u selu zamrlo, pa su na mesta zamrlih došle ili se prizetile druge porodice. Ćumurlije i čine danas selo: u njemu ih je pod prezimenom Stanimirovići (po nekakvom pretku, koji se istakao kao vrlo vredna ličnost u borbi protiv Turaka za vreme austrijskih ratova u 17. i 18. veku) sa 23 kuće, i pod prezimenom Ćumurlije 27 kuća, svega 50 kuća, slave Lazarevdan.

-Živkovići, predak je iz Skakavaca-okrug užički, doseljen kao nadničar oko 1820. godine, prizetio se u Stanimiroviće, slavi Jovanjdan i Lazarevdan.

-Gošnići, predak doseljen od Krupnja u Rađevini oko 1820. godine kao majstor, ima ih 4 kuće u jednu od njih se prizetio jedan iz Vračevića, slave Lazarevdan.

-Milićevići su doseljeni iz Hercegovine od Trebinja oko 1800. godine, slave Nikoljdan.

-Vićenitijevići, njihov predak se prizetio u Milićeviće, doselio se iz Komanice, slavi Sv. Dimitrija i Nikoljdan.

-Mitrovići, doseljeni u vreme Prvog ustanka iz Polimlja, kao sluge, slave Ignjatijevdan.

-Petrovići, skorašnji doseljenici iz Kosatice, prizetio se u Milovanoviće, slave Jovanjdan i Lazarevdan.

-Ostojići, predak se doselio iz Popadića u oblasti, prizetio se u Tanasijeviće, slave Lazarevdan.

-Ninkovići, predak je iz Bačevaca od Ninkovića porodice, doseljen kao sluga na imanje i slave Đurđevdan.

-Mitrovići, doseljeni iz Drljače na Drini posle Kočine Krajine, naselili se zasebno na kupljenom imanju i nešto poklonjenom od Turaka, slave Aranđelovdan.

-Stojkovići, predak skoro došao kao uljez na Nestorovića imanje, doseljen iz Berkovca od porodice Petrović, slavi Đurđic i Lazarevdan.

-Jakovljevići, prva porodica u Kacapu, naselili iz Osata u Bosni posle Kočine Krajine, doseljeni kao majstori u isto doba, kad su i susedni Bošnjanović naselile one porodice, koje se tamo smatraju kao najstarije, slave Đurđic.

-Aleksići, posle Prvog ustanka iz Ruda Bukve (deo Polešnice) u užičkom okrugu, slave Jovanjdan, doseljeni kao majstori.

-Zekići su Aleksići, samo kasnije doseljeni, oko 1840. godine, kao uljezi u Jakovljeviće, slave Đurđic i Jovanjdan.

-Brdarevići su iz Osata, doseljeni posle Drugog ustanka slave Sv. Kirjaka.

-Jeremići su, takođe, iz Osata, doseljeni isto kada i Brdarevići, slave Đurđevdan.

-Krstići su isto iz Osata, doseljeni kao majstori, posle 1820. godine, slave Lazarevdan.

-Mitrovići su skorašnji doseljenici iz Crvice kod Bajine Bašte, slave Ignjatijevdan.

-Šutulić je iz susednog Struganika, doselio se na kupljeno imanje, slavi Đurđevdan.

U Dučiću danas (početkom 20. veka, op. Milodan) ima 102 domova sa 17 porodica.

Zanimanje stanovništva.

-Dučićani se zanimaju svima privrednim granama, kao i drugi seljaci ove oblasti. Najradije zanimanje je gajenje rogate stoke, za šta Toplica daje izvrsne uslove, zatim voćarstvo, koje se naveliko gaji i podiže. Zemlja daje obilat plod, te rodnih godina dovoljan je da podmiri redovne potrebe stanovništva, a retko da ga se nađe i za izvoz. Selo ne ispušta stanovnike već ih naglo privlači sa strane.

Pojedinosti o selu.

-Dučić je sastavni deo Donjo-topličke opštine u Srezu kolubarskom. Sudnica je u Donjoj Toplici. Dučićani idu crkvi u Mionicu, u školu u Gornju Toplicu, a Kacapa sa školom i crkvom u Cvetanovce. Groblje je razdeljeno po malama. Zajedničke preslave nemaju.

IZVOR: Ljubomir Pavlović, “Kolubara i Podgorina”. Priredio saradnik portala Poreklo Milodan.