Poreklo prezimena, selo Brezovice (Valjevo)

Poreklo stanovništva sela Brezovice, grad Valjevo. Stanje iz 1907. godine, prema studiji “KOLUBARA I PODGORINA“, autora Ljubomira Pavlovića. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković

Brezovice su na obema obalama Povlenske reke u severnom podnožju planine Povlena.  Brezovice su planinsko selo isprepleteno mnogim visovima i kosama, koje se spuštaju s Povlena na severnu stranu. Šume je svuda u izobilju.

Selo je razbijenog tipa. Seoske su kuće u dolinama lpotoka i rekavica, kao i u dolinama između pojedinih brda. Uglavnom, selo je dosta razbijeno pa se lako daju razaznati tri poveća džemata, koja su gotovo spojena jedan s drugim. Prvi džemat je na Rujevom Kiku i njegovim padinama i zove se Dželati, a drugi je na istok od njih, bliže stavama reka i zove se Brložani, a treći (Mojići) je na jug od oba, uz reku do stava Povlenske i Stubičke reke.

U Dželatima su ove porodice: Brkići 3k, Dželati 12 k, Kalabići 5k, Đukići 6k, Šljivići 3k i Božići 6 kuća.

Brložanske su porodice: Đuričići 3k, Mijailovići 1k, Nikolići 3k, Stojići 4k, Radići 4k, Vukosavljevići 3k, Atanackovići 2k, Bilići 2k, Milutinovići 3k i Tešići 3 kuće.

U Mojićima su: Maričići 7k, Tomići 3k, Nedići 2k, Glišići 4k, Mićići 2k, Milićevići 6k, Glišići – Mojići 5k, Petrovići (Tošići) 4k, Antonijevići 1k, Mitrovići 1k, Mojići 1k, Mašići – Mojići 6k, Grujičići 1k i Antić 1 kuća.

Brezovice su prema haračkim tefterima iz 1818. god. imale 30 domova sa 41 porodicom i 89 har. lice. Prema popisu od 1866. god. bilo je 64 doma sa 534 stanovnika….dokle prema popisu od 1900. god. bilo je 110 domova sa 811 stanovnika.

U Brezovicama ima danas 110 kuća od 7 porodica. Sastavni su deo rebeljske opštine u srezu valjevskom. Groblje je izdeljeno po džematima. Crkva je u Gračanici, a seoska preslava je Spasovdan.

Ime selu je došlo od drveta breze koje ima dosta u gornjem delu sela gde su ispoljene silikatne stene. Ime sela je dosta staro jer ga susretamo u literaturi još iz doba 1737. god., kada je ovo selo bilo pogranično selo ondašnje austrijske Srbije, kao hajdučko selo. Tada su Brezovice imale 10 kuća i 3 h. daleko od Valjeva.

U selu ispod Dželata na istočnu stranu, nalazi se neko vrtačasto zemljište, poznato pod imenom Selište, za koje se drži da su na njemu bile stare kuće. Na Šubari nalazi se neko staro groblje, koje je poznato u selu pod imenom Madžarsko groblje. Starih grobova ima mnogo po Mojićima i sve su iz hrišćanskog doba, mada ih narod stavlja u doba kad su ovi krajevi bili pod Madžarima.

Poreklo stanovnštva i osnivanje sela

Po narodnom predanju, današnje je selo naseljeno doseljenicima. Zna se da je bilo starijih doseljenika, ali ne zna se koje su to  porodice bile i gde su se one odavde uklonile.

• Tzv. DŽELATI (BRKIĆI, DŽELATI i BOŽIĆI) – najstarija porodica u selu i prvi osnivači današnjeg sela. Doseljeni su u dve porodice u drugoj polovini 17. veka iz D. Kuča u Staroj Srbiji. Dželati su prozvati zbog preterane prgavosti i sklonosti na ubistva, naročito stariji bili su gotovi odmah zavaditi se, napasti i ubiti čoveka, a naročito Turčina. Za njih se i danas kaže da se svakom Dželatu treba skloniti s puta i da ga ne treba vređati ”jer mu je lakše ubiti čoveka nego prekrstiti se!”. Njih je 26 kuća, slave Sv. Đurđa.
• MOJIĆI – došli su pred početak austrijske okupacije, u 5 jako zadružnih porodica iz Skadra u Carini, okruga podgorskog. U Skadar su doseljene ranije odnekuda iz Bosne, samo ne iz Osata. Iako su rastureni po celom selu, iako su zauzeli poglavito dva džemata, ipak su do skora očuvali rodbinske veze sa Skadrom i između sebe i onim porodicama koje su se ranije od njih doselile. Stoga su u srodstvu s Bojanićima u Leliću i Kostadinovićima u Kozličiću. Mojići imaju različna prezimena, ali se i sami između sebe i ostali ih znaju samo kao Mojiće. Mojića je u Brezovicama, bez onih na strani, 58 kuća i sve slave Miholjdan.
• MARIČIĆI – srodini sa Mojićima, doseljeni iz istog mesta kao i oni, samo prvo bili naseljeni u Vragočanici, pa se tek posle Kočine krajine premestili u ovo selo. Maričića ima danas 12 kuća, a oi su u Mojićima, ali nekako otišli malo u stranu sela, pod Šubaru, jer su noviji doseljenici. Kad se Maričići uzmu kao Mojići, onda je ovih 70 kuća.
• KALABIĆI – doseljeni su posle Kočine krajine, iz Višeslave kod Bajine Bašte, akmo su se ranije doselili iz Drobnjaka; slave Sv. Stevana.
• ŠLJIVIĆI – sišli iz sela Godečeva, u prvom ustanku. Slave Sv. Jovana.

Noviji doseljenici:

• ĐURIČIĆI– doseljeni iz Tubravića na svoje imanje od tamošnjih Đuričića, ima ih 3 kuće, slave Sv. Nikolu.
  • MIJATOVIĆ – s Duba, okr. užičkog, prizetio se u Mojiće i slavi njihovu slavu.
  • BILIĆI – su iz Godečeva, okr. užičkog; otac im se prizetio u Mojiće i primio njihovu slavu.

Brezovčani se poglavito zanimaju stočarstvom i zemljoradnjom, a uzgred i voćarstvom. Seljaci drže dosta stoke i tove je na Povlenu.

IZVOR: “KOLUBARA I PODGORINA“, Ljubomir Pavlović, SRPSKI ETNOGRAFSKI ZBORNIK – Knjiga osma NASELJA SRPSKIH ZEMALJA, Knjiga IV Beograd, 1907. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković