Poreklo prezimena, selo Br(ij)ežđe (Mionica)

Poreklo stanovništva sela Br(ij)ežđe, opština Mionica. Stanje iz 1907. godine, prema studiji “KOLUBARA I PODGORINA“, autora Ljubomira Pavlovića. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković

Briježđe je na obema obalama rečice Manastirice, koja dolazi sa zapadne strane iz sela Krčmara. Selo je pod Maljenom i ulazi duboko u planinu. U planini su seoske livade i suvati, u selu na visoravni oranice za strminu, i po Kolubari i nižim selima oranice za kukuruz. Šume je u izobilju, a ima je dve vrste: četinjarske i od lisnatog drveta.

Briježđe je na visoravni, a nešto malo ga je preko Manastirice u planini. Seoske kuće su raspoređene u džemate.

Na visoravni su sledeći džemati:

–        Domazet, najstarije seosko naselje, na istočnoj strani sela,

–        Police

–        Ćolovac, odmah do Domazeta

–        Rečani, oko Manastirice i Ribnice

–      Briježđe, novo drumsko naselje na stavama Manastirice i Paklešnice pod brdima Kozomorom i Ševuljom

Domazetske su porodice:Uroševići 17k, Milovanovići 6k, Ćosić 1k i Nikolići 2 kuće.

U Policama:Stanojevići 3 kuće.

Ćolovačke su:Miloševići 4k, Savići 4k, Planić 1k, Markovići 1k, Kevići 3k, Stevanovići 4k, Đorđevići 2k, Mašići 2k, Mitrovići 3k i Miladinovići 1 kuća.

Rečanske:Dragićevići 7k, Markovići 1k, Jocovići 3k, Filipovići 1k, Veselinovići 2k, Stanišići 1k, Živanovići 1k i Milinkovići 4 kuće.

Briježđanske:Tufegdžići 1k, Marinkovići 1k, Sretenovići 1kuća.

Briježđe, kod Vuka ”Brezje”, a u docnijim tefterima i ”Brezlje”, prema haračkim tefterima iz 1818. god. imao 27 doma sa 30 porodica i 81 har. lice. Prema popisu od 1866. god. bilo je 37 domova sa 381 stanovnika….dokle prema popisu od 1900. god. bilo je 71 domova sa 601 stanovnikom.

U Briježđu je danas 77 kuća od 16 porodica. Sastavni je deo briježđanske opštine u srezu kolubarskom. Groblje je izdeljeno po malama, a selo nema zajedničke preslave.

Selo ima dva imena. Seljaci ovog sela nazivaju svoje selo Briježđe, dokle ga svi okolni zovu Brezje. I jedno i drugo ime vezano je za drvo brezu, koja je, iako je nema nigde u selu, ipak dala ime selu. U narodu ovog kraja priča se da je u Domazetu bilo toliko breze, da su je doseljenici morali krčiti i naseljavati se, a danas je nema ni od leka, osim što je ima po Maljenu među četinjarima. Čiča Jovica Milovanović – Urošević, starac od svojih 80 godina, vrlo trezven i pouzdan, priča da je slušao od oca, kako je ovaj trebio brezove panjeve po Domazetu. Imena džemata: Domazet, ne zna se. Vuk u svom ”Rječniku” za reč domazet navodi da znači uljez u Crnog Gori, dokle ovde je osobeno ime kraju, u kome je može biti bilo ranije uljezova, ali se o njima izgubio svaki trag. Ćolovac je ime po nadimku jednog o ranijih naseljenika ovog sela. Rečani je ime po mestu naseljenja.

Domazet se zove i Staro Selo. Imenom ovim hoće da se obeleži mesto, na kome je bilo staro naselje, gde su danas kuće Uroševića i Milovanovića i do skora su se raspoznavale suvomeđine, zidine i humke starih kuća, ali je to sve rastureno, razneto i razorano, te se danas ne zna ništa od svega toga.  Iako je Staro Selo najstarije naselje ovog sela, ipak su u njemu mlađe porodice.

Poreklo stanovnštva i osnivanje sela

Iako su Domazet i Staro Selo imena vezata za stara naselja, ipak se ne zna koje su porodice bile ovde. Za njih narodno predanje vili da se u opštoj seobi pri kraju 17. veka iselile odavde u Stubline i Srem, ali koje bi to porodice bile u Stublinama i gde su one što su prešle preko Save, to se ne zna. Predanje veli da je kraj 17. veka ostavio ovo selo pusto i nenanseljeno i da što ima danas u selu, naselilo se od toga doba do danas.

• Tzv. UDOVIČIĆI (MILOŠEVIĆI, SAVIĆI, STEVANOVIĆI, ĐORĐEVIĆI, MILADINOVIĆI, JOCOVIĆI, ŽIVANOVIĆI i MILINKOVIĆI) – pred kraj 17. veka doselila se u ovo selo iz sela Brekova u Starom Vlahu, preko granice, nekakva udovica sa svoja 4 sina i zasnovala današnje selo. Udovica je izbegla krvniku i ”da joj se sinovi ne bi istrijebili” jer joj je muž poginuo u osveti brata. Za udovicu se priča da je bila primer čednosti, vrednoće i karaktera i da se prvo naselila u opustošenom Domazetu, na mestu gde je stara popova kuća bila. Najstarijeg sina, udovica i susedni seljaci zvali su Ćolom te je po njemu i nazvat kraj ovog sela – Ćolovac. Gore nabrojane porodice su poglavito u Ćolovcu i oko Reke, na obema obalama, gde su svi u sleu poznati pod opštim imenom – Udovičići. Udovičića ima rasturenih po ovoj oblasti i dalje; ovde ih je 22 kuće i slave Sv. Alimpija.
• STANOJEVIĆI – doseljeni su u ovo selo u početku 17. veka, a pre austrijske okupacije. Naseljeni su i ranije, a i sada, u donjem delu Domazeta. Stanojevići su kumovi Sredojevićima u G. Lajkovcu i kao takvi doseljeni s njima iz istog mesta u Polimlju. Za njih se zna da i je u prvom i drugom ustanku bilo više porodica i da su mnogi izginuli po ratovima od 1804. – 1815. godine. Danas ih je 3 kuće, slave Sv. Jovana.
• DRAGIĆEVIĆI – pred Kočinu krajinu doselili su se iz Drenove kod Prijepolja i prvo se naselili u Murgašu kod Uba, pa se neki od njih vratili u ovo selo i naselili se prvo u Ćolovcu, pa tek posle sišli Manastirici; njih je 7 kuća, slave Sv. Aranđela.
• KEVIĆI – posle Kočine krajine i oko 1800. godine hajdukovao je u ovom kraju predak današnjih Kevića, kojih ima i u Mionici, rodom iz Bogatića u Mačvi, od porodice tamošnjih Berića. U ovom selu pala je u oči hajduku neka odiva iz Udovičića porodice, po imenu Keva, i on se venča s njome istalno nastani u ovom selu. Od njega su 3 kuće i slave Sv. Trifuna.
• MITROVIĆI – posle 1830. god. na imanje Udovičića naselio se ded današnjih Mitrovića; slave Sv. Đurđa, doselio se iz Ljutica, okr. užičkog.
• MILIĆI – ded im se naselio na imanju Udovičića. Od njega su 3 kuće, gde se u jednu prizetio MARKOVIĆ, doseljen iz Duškovca, okruga užičkog. Milići su iz Kučina u Polimlju, slave Sv. Nikolu, a njihov uljez Sv. Đurđa i Sv. Nikolu.
• VESELINOVIĆI – did im se doselio iz Nikšićke Župe od tamošnjih Janjuša, ima ih 3 kuće pa se u jednu prizetio FILIPOVIĆ, doseljen iz Kučina iste oblasti. Veselinovići slave Sv. Mratu, a njihov uljez Sv. Nikolu i Sv. Mratu. Prvo se ova porodica naselila u planini.

Docniji doseljenici:

• ĆOSIĆ – doseljen iz Stapara i prizetio se u Uroševiće, te slavi Sv. Nikolu i Sv. Đurđa.
• NIKOLIĆ – otac mu se prizetio u Uroševiće, a doselio se iz Rajkovića, slave Sv. Luku i Sv. Đurđa.
• STANIŠIĆ – je iz Bjelušine u Starom Vlahu, slavi Sv. Jovana.
• MARKOVIĆ – doseljen iz Štrb. Rijeke u Starom Vlahu, slavi Sv. Nikolu.
• MAŠIĆI – su iz Rajkovića, njihov je otac došao uz mater, slave Sv. Luku.

Od 1884. god., pa na ovamo, na putu Valjevo – Čačak, na stavama Manastirice i Paklašnice, na levoj obali prve, stvoreno je u ovom selu, pod brdom Kozomorom, drumsko naselje pod imenom Briježđe, kod nekih po imenu Popovac. Osnivač ovog naselja je g. Svetozar Filipović, bivši sveštenik ovog sela. Naseljenici ovog mesta su od pre 15 godina na ovamo:

• TRIFKOVIĆ – doselio se kao sveštenik iz Barajeva okr. beogradskog, kamo mu se otac doselio kao mehandžija iz Kruševa u Maćedoniji.
• MARINKOVIĆ – terzija, doselio se iz Družetića, okr. užičkog, slavi Sv. Đurđa.
• SRETENOVIĆ – kovač iz istog sela u okrugu užičkom.

Briježđani se bave zemljoradnjom, stočarstvom i voćarstvom i preradom drveta. Kako su u selu sa omalo zemlje, to se spuštaju u dolinu Kolubare i tamo kupuju imanja, podižu stalne ili privremene zgrade, u kojima stanuju prema potrebi i ishranjuju svoju stoku. Uzgredno zanimanje svakog Briježđanca je prerada drveta. Vrlo su vešti strugari, a oni i susedni seljaci poglavito i rado po stružnicama na Manastirici i Paklešnici.  Briježđanci slabo koji drugi zanat da znaju. U selu posle deobe svaki koji ima imanje u donjim selima rado se iseljava u sela, stoga ih je dosta u tim selima i neprekidno se iseljavaju.

IZVOR: “KOLUBARA I PODGORINA“, Ljubomir Pavlović, SRPSKI ETNOGRAFSKI ZBORNIK – Knjiga osma NASELJA SRPSKIH ZEMALJA, Knjiga IV Beograd, 1907. Priredio saradnik portala Poreklo Aleksandar Marinković