Srpska pravoslavna crkva 12. februara (30. januara po julijanskom kalendaru) slavi Tri jerarha koji, prema verovanju, štite ljude i životinje od mrazeva i zlih vetrova. Sveta Tri jerarha su krsna slava mnogih porodica, crkava, manastira, kao i esnafska slava bakala.
Tri jerarha su istorijske ličnosti Vasilije Veliki, Grigorije Bogoslov i Jovan Zlatousti, a praznik je, u njihovu čast, ustanovljen 1076. godine.
Sveti Vasilije Veliki je poznat kao veliki svetovni i duhovni učitelj crkve. Sveti Grigorije Bogoslov je i prozvan kao Bogoslov jer je nenadmašno tumačio dogmu, a sveti Jovan Zlatousti je upamćen kao nedostižan propovednik Jevanđelja, zbog čega je tako i nazvan.
Tek što se mlado hrišćanstvo oslobodilo svog velikog neprijatelja – mnogoboštva i počelo da se u miru i slobodi razvija, pojaviše se mnoge jeresi i raskoli, koji su niz godina razdirali i potresali Hristovu crkvu. U to vreme, koje je tražilo hrabre i odlučne branioce pravoslavlja, pojaviše se i tri učena i znamenita čoveka: Vasilije Veliki, Vladika ćesarije Kapadokijske, Grigorije Nazijanzin Bogoslov i Jovan Zlatousti, vaseljenski patrijarsi. Svojim delom i rečju, ova trojica, koji su bili savremenici, ostali su istrajni pobornici za čistoću Hristove nauke, ne zazirući ni od samih careva.
Za vreme cara Aleksija Komnena, nastade velika rasprava u Carigradu oko toga ko je među tom trojicom svetitelja najznamenitiji i najveći. Svaki svetac imao je svoje pristalice, te se tako podeliše na tri tabora: vasilijevce, grigorijance i jovanovce.
Vasilijevci uznošahu svetog Vasilija Velikog, nazivajući ga visokoglagoljivim i po vrlinama anđelima ravnim, koji kao da ničeg ljudskog nije imao.
Grigorijanci su hvalili svetog Grigorija, kao velikog poznavaoca grčke nauke i sastavljača mnogih bogoslovskih spisa. Pristalice svetog Jovana isticali su ga kao slatkorečivog govornika i dobrog učitelja.
Naposletku, Jovanu, episkopu grada evhaitskog, javiše se u snu sva tri svetitelja i rekoše da ni jedan od njih nije veći a drugi manji, već da su ravni i jednaki i da su svi poslati radi ljudskog spasenja.
Kao što su sva trojica na istom poslu radili, trebali bi im i jedan praznik odrediti i zajedno ih proslavljati. Zato im episkop Jovan, pošto im se svakom ponaosob pomen čini u januaru mesecu, odredi 30. januar (12. februar po novom kalendaru) kao zajednički praznik, sastavivši im kanone i tropare i tako ustanovi nov praznik Tri Jerarha, koji se i danas praznuje.
Sveta tri jerarha imaju svaki posebno svoj dan praznovanja u mesecu januaru i to: Vasilije Veliki 1. januar (po crkvenom), Grigorije Bogoslov 25. januar (po crkvenom) i Jovan Zlatoust 27. januar i 13. novembar (po crkvenom).
Komentari (0)